Psixoloji (sif.) [yun. ψυχή (psȳchē) - can, ruh + λόγος (lógos) - söz, elm] Psixologiya elminə, onun metodlarına, nəzəriyyələrinə və tədqiqat sahələrinə aid olan; ruhi, əqli, zehni fəaliyyətlə əlaqədar olan; insanın daxili dünyasının, hisslərinin, düşüncələrinin, davranışlarının və şüurunun tədqiqi ilə məşğul olan.
Bu termin, psixologiyanın predmetini əhatə edən geniş bir məna kəsb edir. “Psixoloji” sifəti həm psixoloji prosesləri, həm də bu proseslərin məhsullarını, habelə psixologiyanın özünün metodlarını və nəzəriyyələrini təsvir etmək üçün işlədilir.
Misallar:
1. Psixoloji təcrübə: Psixoloji hadisələri, prosesləri və ya qanunauyğunluqları öyrənmək üçün aparılan elmi təcrübə. Bu təcrübə müxtəlif metodlar, məsələn, sorğu, müşahidə və ya eksperiment vasitəsi ilə aparıla bilər.
2. Psixoloji test: Şəxsin psixoloji xüsusiyyətlərini (məsələn, intellekt, şəxsiyyət, əhval-ruhiyyə) ölçmək və qiymətləndirmək üçün hazırlanmış standartlaşdırılmış vasitə. IQ testləri, şəxsiyyət inventarları buna misaldır.
3. Psixoloji yardım: Psixoloq tərəfindən insanlara psixoloji problemləri ilə mübarizədə göstərilən peşəkar yardım. Bu, psixoterapiya, məsləhət və ya digər müalicə formalarını əhatə edə bilər.
4. Psixoloji təsir: Bir hadisənin, şəxsin və ya situasiyanın insanın ruhi vəziyyətinə, hisslərinə, düşüncələrinə və davranışlarına göstərdiyi təsir. Bu təsir müsbət, mənfi və ya neytral ola bilər.
5. Psixoloji baryer: Şəxsin inkişafına, əməkdaşlığına və ya müvəffəqiyyətinə mane olan daxili əngəl. Bu baryer qorxu, özünə inamsızlıq, stress və ya digər psixoloji amillərlə əlaqəli ola bilər.
Beləliklə, “psixoloji” termini, psixologiya elminin əhatə dairəsinin genişliyini və bu elmin insan həyatının müxtəlif aspektlərinə necə təsir etdiyini göstərir.