izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Rabitəsiz sifəti, əsasən iki və ya daha çox element, hadisə, anlayış və ya fikrin bir-biri ilə heç bir əlaqə, bağlılıq, münasibət və ya qarşılıqlı təsir göstərmədiyini bildirir. Bu əlaqənin olmaması həm məkan, həm zaman, həm də məna baxımından ola bilər. Yəni, rabitəsiz sözləri bir-birinə bağlayan ümumi bir mövzu, məqsəd, səbəb-nəticə əlaqəsi və ya ardıcıllıq yoxdur. Onlar tamamilə müstəqil, təsadüfi və bir-birini tamamlamayan, əksinə, bir-birini ziddə edə biləcək elementlər kimi təqdim olunurlar.

Sözün mənşəyinə nəzər salsaq, "rabitə" kökündən əmələ gəldiyini görürük. "Rabitə" ərəb mənşəli olub, əlaqə, bağlılıq, münasibət mənasını verir. "Rabitəsiz" isə bu əlaqənin olmamasını, yəni əlaqəsizliyi ifadə edir. Bu baxımdan, "ayrılıqda", "qarışıq", "təsadüfi", "səpələnmiş", "sistemsiz", "qeyri-məntiqi" kimi sözlər "rabitəsiz" sözünün sinonimləri kimi qəbul edilə bilər, lakin hər birinin öz xüsusiyyətləri vardır.

Misal üçün, "Nuriyyə qırıq-qırıq, rabitəsiz sözlər danışa-danışa şəhərdən çıxmışdıq" cümləsində "rabitəsiz" sözü Nuriyyənin danışıq tərzinin qeyri-məntiqi, ardıcılsız, fikirlərin qarışıq və bir-biri ilə əlaqəsiz olduğunu göstərir. Sözlər bir-birini izah etmir, heç bir məqsədə xidmət etmir və ümumi bir məna yaratmır. Bu, Nuriyyənin həyəcanını, çaşqınlığını və ya düşüncələrinin qarışıqlığını ifadə edə bilər.

Başqa bir nümunə olaraq, "şəhərin rabitəsiz küçələri" deyərkən, küçələrin bir-biri ilə planlı bir şəkildə əlaqələndirilmədiyini, planlaşdırılmamış, qeyri-sistemli olduğunu ifadə etmiş oluruq. Bu halda, "rabitəsiz" sözü məkan baxımından əlaqənin olmamasını bildirir. "Rabitəsiz məlumatlar" desək, bu məlumatların bir-biri ilə məntiqi əlaqəsi olmadığını, məlumatların qarışıq və anlaşılmaz olduğunu ifadə edərik.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz