Radioaktiv (sif.) [lat. radiare – şüalanmaq və activus – fəal]: Atom nüvəsinin öz-özünə parçalanaraq ionlaşdırıcı şüalanma (alfa, beta, qamma şüaları və neytronlar) yayması xassəsinə malik olan. Bu parçalanma prosesi, nüvənin qeyri-sabitliyi səbəbindən baş verir və radioaktiv elementlərin izotoplarında müşahidə olunur. Radioaktivlik, parçalanma zamanı enerji buraxılması ilə müşayiət olunur və bu enerji müxtəlif formalarda (kinetik enerji, istilik, işıq) ortaya çıxa bilər.
Radioaktiv maddələr, yaydıqları şüaların canlı orqanizmlərə zərərli təsirinə görə təhlükəlidir. Bu zərərli təsir ionlaşdırıcı şüaların hüceyrə strukturlarına və DNT-yə vurduğu ziyanla bağlıdır. Yüksək dozalar ölümə, aşağı dozalar isə mutasiyalara, xərçəngə və digər xəstəliklərə səbəb ola bilər. Lakin, radioaktivliyin müsbət tərəfləri də vardır. Tibbdə diaqnostika və müalicə məqsədləri üçün (məsələn, radioterapiya), sənayedə material müayinəsi və sterilizasiya proseslərində, eləcə də enerji istehsalında (atom elektrik stansiyaları) geniş istifadə olunur.
Radioaktiv sözü, bir söz birləşməsi kimi də işlənə bilər. Məsələn, "radioaktiv çirklənmə", "radioaktiv izotop", "radioaktiv tullantılar", "radioaktiv şüalanma", "radioaktiv maddə" kimi ifadələr tez-tez istifadə olunur. Bu birləşmələrdə "radioaktiv" sözü, müəyyən bir obyekt və ya hadisənin radioaktivlik xassəsinə malik olduğunu göstərir. Məsələn, "Radioaktiv tullantılar ətraf mühitə ciddi təhlükə yaradır" cümləsində, "radioaktiv" sözü tullantıların təbiətini təyin edir və onların təhlükəliliyini vurğulayır.
Qısaca, "radioaktiv" termini, atom nüvəsinin qeyri-sabitliyi səbəbindən ionlaşdırıcı şüalanma yayması xassəsini ifadə edir və bu xassəyə malik olan maddələr, proseslər və hadisələri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Həm təhlükəli, həm də faydalı tətbiqləri olan bu fenomenin dərindən öyrənilməsi elmin inkişafı üçün çox əhəmiyyətlidir.