izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Reqressiya sözü latın dilindən gələn "regressio" sözündən götürülmüşdür və əslində "geri qayıtma", "əvvəlki vəziyyətə qayıtma" mənasını daşıyır. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətindəki "dənizin tədricən geri çəkilməsi halı" tərifi, sözün coğrafiyada, xüsusilə geomorfologiyada istifadə olunan bir mənasını əks etdirir. Ancaq reqressiya anlayışı daha geniş bir məna kəsb edir və müxtəlif elmi sahələrdə müxtəlif kontekstlərdə işlədilir.

Coğrafiya və geoloji elmlərdə reqressiya, dəniz səviyyəsinin aşağı düşməsi və sahil xəttinin qurudan uzaqlaşması prosesini ifadə edir. Bu proses, tektonik hərəkətlər, buzlaqların əriməsi və ya digər geoloji amillərlə bağlı ola bilər. Məsələn, "Qara dənizdə son buz dövründən sonra reqressiya prosesi müşahidə edilib" cümləsində reqressiya sözü məhz bu mənada işlənilib.

Statistika və riyaziyyatda reqressiya, iki və ya daha çox dəyişən arasındakı əlaqəni təsvir edən bir analiz üsuludur. Məqsəd, bir dəyişənin dəyərlərini digər dəyişənlərin dəyərlərinə əsasən proqnozlaşdırmaqdır. "Tədqiqat, yaşla gəlirin arasındakı reqressiya əlaqəsini araşdırıb" cümləsində isə reqressiya anlayışı riyazi-statistik mənada işlənir.

Psixologiya və tibbdə reqressiya, stres və ya travma ilə əlaqədar olaraq daha əvvəlki inkişaf mərhələsinə qayıdış, daha uşaq kimi davranış nümayiş etdirmə kimi başa düşülür. Məsələn, "Uşağın valideynləri ayrıldıqdan sonra reqressiya əlamətləri göstərməyə başladı" cümləsində reqressiya psixoloji mənada istifadə olunmuşdur.

Ümumiyyətlə, reqressiya sözü hər hansı bir prosesin əvvəlki vəziyyətə, daha ilkin formaya və ya daha sadə hala qayıtmasını ifadə edən ümumi bir termindir. Konkret mənası isə həmin sözün işləndiyi kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Beləliklə, sözün həm coğrafi, həm riyazi-statistik, həm də psixoloji mənaları mövcuddur və hər bir sahədə öz spesifik xüsusiyyətlərini ehtiva edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz