Rəfiq (ər. رفيق - rəfiq) sözü Azərbaycan dilində “yoldaş”, “dost”, “arqadaş” mənalarında işlənir. Ərəb mənşəli olan bu sözün əsas mənası “yoldaş”, “səyahət yoldaşı”dır. Lakin zaman keçdikcə mənası genişlənərək, sadəcə səyahət yoldaşından əlavə, həyatda bir-birinə dəstək olan, birgə həyat sürən, ortaq maraqları olan yaxın dostları da əhatə etmişdir. Beləliklə, “rəfiq” sözü sadəcə tanışlıq əsasında yaranan dostluq əlaqəsindən daha dərin və möhkəm, uzun illər davam edən doğmalıq əlaqələrini də ifadə edə bilir.
Sözün işlənməsinə nümunələr:
• “Uşaqlıq rəfiqləri uzun illərdən sonra yenidən görüşdülər.” (burada uzunmüddətli, dərin dostluq əlaqəsi ifadə olunur)
• “O, həyatının ən çətin anlarında həmişə rəfiqlərinin yanında olmuşdur.” (burada dəstək və sadiqliyə əsaslanan dostluq vurgulanır)
• “Səyahət rəfiqləri birgə ölkənin gözəl məkanlarını gəzdilər.” (burada sözün əsas, ədəbi mənası – səyahət yoldaşı – istifadə olunur)
“Rəfiq” sözü “dost” və “arqadaş” sözləri ilə sinonim olsa da, onlardan bir qədər fərqli konnotasiyalara malikdir. “Dost” daha geniş mənalı bir sözdür və tanışlıqdan tutmuş, dərin dostluğa qədər müxtəlif əlaqələri əhatə edə bilər. “Arqadaş” sözü isə daha qeyri-rəsmi və gündəlik söhbət dilində işlənir. “Rəfiq” isə dərin mənalı, qədim köklərə malik bir sözdür və dərin dostluq əlaqələrini ifadə etmək üçün daha uyğundur. Həmçinin "rəfiq" sözü müasir Azərbaycan dilində "dost" sözü ilə müqayisədə daha az işlənən bir sözdür.