Ögey-doğmalıq sözü Azərbaycan dilində qohumluq münasibətlərindəki bərabərsizliyi, ayrı-seçkiliyi, qərəzli münasibəti ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə “hamıya qarşı eyni münasibətin olmadığı hal; ayrı-seçkilik” kimi izah olunsa da, mənası daha çoxşaxəlidir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar daşıya bilər.
Əsasən qohumluq əlaqələrinə istinad edən bu söz, doğma və ögey uşaqlar, qohumlar arasında qərəzli münasibətə, ayrı-seçkilik və haqsızlığa işarə edir. Doğma uşağa daha çox diqqət və qayğı göstərilməsi, ögey övlada isə laqeyd yanaşılması ögey-doğmalıq nümunəsidir. Lakin, bu yalnız ailə daxili münasibətlərlə məhdudlaşmır.
Daha geniş mənada, ögey-doğmalıq hər hansı bir qrup daxilində, məsələn, iş kollektivinə, sinif yoldaşlarına, icmaya aid olmaqla, ədalətsiz yanaşmanı, fərqləndirməni, bərabərsizliyi ifadə edə bilər. Məsələn, müəyyən şəxslərə ayrıcalıqların verilməsi, digərlərinin isə haqsızlığa məruz qalması ögey-doğmalıq kimi dəyərləndirilə bilər. Bu mənada, söz, sosial ədalətsizliklə bağlı daha geniş bir məna kəsb edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “ögey” sözünün “özü olmayan, doğma olmayan” mənasını daşıdığını görərik. “Doğmalıq” isə “doğma olma xüsusiyyəti” mənasını verir. Beləliklə, “ögey-doğmalıq” özü olmayanlarla doğmalar arasında olan fərqi, qeyri-bərabərliyi və ədalətsizliyi ifadə edir.
Misal olaraq, “Araya ögey-doğmalıq salmaq” ifadəsi, qrup daxilində qərəzli münasibətlər yaratmaq, bölgüçülük səbəb olmaq deməkdir. Bu ifadə, həm ailə daxili münasibətlərdə, həm də geniş miqyaslı sosial hadisələrdə işlənə bilər.