izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Riyakar (ər. riya + fars. …kar) sifəti ikiüzlülüyü, yalançı dindarlığı, xarici görünüşlə daxili düşüncənin uyğunsuzluğunu ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "ikiüzlü" kimi tərcümə olunsa da, mənası daha geniş və çoxqatlıdır. Riyakar sözü, özünü dindar, vətənpərvər, ədalətli kimi göstərən, lakin əslində tamamilə əks xüsusiyyətlərə malik olan şəxsi təsvir edir. Onun hərəkətləri, sözləri, davranışları bir maskadır, gerçək niyyətlərini gizlətmək üçün istifadə etdiyi bir vasitədir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, ərəb dilindən olan "riya" (ریا) sözü "gösteriş", "söykənmə", "görünüş" kimi mənaları əhatə edir. Farsca "-kar" (-کار) isə felləri sifətə çevirən bir şəkilçidir, "edən", "vuran", "olan" kimi mənaları ifadə edir. Beləliklə, "riyakar" sözü əslində "gösteriş edən", "görünüşə aldanan", "ikiüzlülük edən" kimi təfsir edilə bilər.

Riyakarlıq, yalnız dini sahə ilə məhdudlaşmır. Siyasi, ictimai, şəxsi həyatın bütün sahələrində rast gəlinə bilər. Məsələn, "O, riyakar bir siyasətçi idi, xalqa demokratiya vəd edərək, əslində öz mənfəəti üçün çalışırdı." cümləsində riyakar sözü siyasi sahədəki ikiüzlülüyü ifadə edir. Başqa bir nümunə: "Dostları arasında mehriban görünən, amma arxasınca dedi-qodu edən riyakar bir insandı." cümləsində isə riyakarlıq şəxsi münasibətlərdəki ikiüzlülüyü göstərir.

Verilən nümunə cümləsində ("Lakin vətən və xalq düşməni olan riyakar xanlar xəyanət yolu ilə Nadirə mane olurlar") riyakar xanlar öz xalqına sadiq görünərək, arxasınca xəyanət edirlər. Bu, riyakarlıq anlayışının ən təhlükəli tərəflərindən birini - vətənə və xalqa xəyanəti gizlətmək üçün istifadə edilməsini göstərir. Bu cümlədə riyakarlıq, böyük miqyaslı bir xəyanətin, milli mənafelərə zidd hərəkətlərin arxasında gizlənən bir vasitə kimi təqdim olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz