Riyakarlıq (ərəbcə riyā - "gözdən keçirilmə, nümayiş etdirilmə" kökünə dayanır) insanın öz həqiqi fikirlərini, hisslərini və niyyətlərini gizlətməsi, əksinə, cəmiyyətdə qəbul olunmuş normalara, gözləntilərə uyğun davranmaq üçün yalançı, səmimiyyətsiz görünüş yaratması deməkdir. Bu, sadəcə ikiüzlülükdən daha geniş bir anlayışdır. İkiüzlülük riyakarlığın bir təzahürüdür, lakin riyakarlıq daha mürəkkəb bir sosial davranışdır və müxtəlif motivlərlə həyata keçirilə bilər.
Riyakarlıq, insanın özünü başqalarına müəyyən bir şəkildə təqdim etmək, sosial statusunu qorumaq, mənfəət əldə etmək, qınaqdan qaçmaq və ya səmimiyyətlə qarşılaşmaq istəmədiyi əxlaqi, dini və ya siyasi prinsiplərə uyğun davranmaq istəyi ilə əlaqədardır. Bu davranış bəzən şüursuz, bəzən isə şüurlu şəkildə həyata keçirilir. Şüursuz riyakarlıq özünü qorumaq instinktinin təzahürü ola bilər, şüurlu riyakarlıq isə manipulyasiya və aldatma vasitəsidir.
Misal olaraq, M. Müşfiqin “Çökür məhkəməsi riyakarlığın” misrası riyakarlığın cəmiyyətin əsasını sarsıdan, ədaləti pozaraq haqsızlıq yaradan bir sosial bəlalar olduğunu ifadə edir. Riyakarlıq həm də fərdi münasibətlərdə özünü göstərir. Məsələn, bir insan öz dostlarına səmimiliklə yanaşdığını iddia edərkən, arxadan onlara böhtan ata bilər. Bu, riyakarlığın ən təhlükəli formalarından biridir.
“Riyakarlıq etmək (eləmək)” ifadəsi yalançı davranışlarda olmaq, ikiüzlülük göstərmək, özünü başqalarına göstərmək istədiyi şəxslə uyğun olmayan şəkildə aparmaq mənasındadır. Bu ifadə həm yazılı, həm də şifahi nitqdə geniş istifadə olunur və həm birbaşa, həm də məcazi mənada işlənə bilər. Məsələn: "O, uzun illər riyakarlıq etdi, ancaq həqiqəti gizlədə bilmədi." və ya "Sənə qarşı riyakarlıq etmək istəmədim, buna görə hər şeyi sənə açıq dedim."