izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Rotásiya [lat. rotatio – fırlanma] – bir ətrafında fırlanma, dönmə hərəkətidir. Bu termin, fizika, astronomiya, mexanika, coğrafiya və digər elmi sahələrdə geniş istifadə olunur və müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilir. Başlıca olaraq, bir cismin öz oxu ətrafında və ya başqa bir cismin ətrafında fırlanmasını ifadə edir.

Astronomiyada, Yer kürəsinin öz oxu ətrafında fırlanması, ayın Yer ətrafında fırlanması, planetlərin Günəş ətrafında fırlanması kimi hadisələri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu fırlanma hərəkətləri, gündüz-gecənin əmələ gəlməsi, fəsillərin dəyişməsi, gündüz və gecənin uzunluğunun dəyişməsi kimi hadisələrin əsasını təşkil edir.

Mexanikada, rotaya, fırlanan hissələri olan mexanizmləri və qurğuları təsvir etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, bir avtomobilin təkərlərinin fırlanması, bir motorun fırlanan valları, bir pərvanənin fırlanması və s. Rotayanın sürəti, bucaq sürəti ilə ölçülür və dəqiqədə fırlanma sayı (rpm) kimi ifadə olunur.

Coğrafiyada, Yer kürəsinin öz oxu ətrafında fırlanması nəticəsində əmələ gələn Coriolis effekti kimi hadisələri izah etmək üçün rotaya termini işlədilir. Bu effekt, hava kütlələrinin və okean cərəyanlarının hərəkətinə təsir göstərir.

Mətbəəçilikdə, verilən nümunədə olduğu kimi, "rotasiya maşını" fırlanan silindrik mətbəə forması (qəlibi) olan çap maşını deməkdir. Bu kontekstdə, rotaya, çap prosesində istifadə olunan mexaniki hərəkəti ifadə edir.

Ümumiyyətlə, rotaya termini, bir cismin ətrafında dönmə hərəkətini, bu hərəkətin sürətini və həmin hərəkətin yaratdığı təsirləri təsvir etmək üçün istifadə olunan geniş mənalı bir termindir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz