Saplamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə “iynənin gözünə sap keçirmək”dən daha geniş və çoxşaxəlidir. Lüğətlərdəki qısa izah, fəlin əsas, ən çox yayılmış mənasını əks etdirir. Lakin dilin zənginliyi, bu sözün daha incə mənalarını və istifadə formalarını da əhatə edir.
Əsas mənası, verilən nümunədə də olduğu kimi, iynənin gözünə sap keçirmək hərəkətidir. Bu, fiziki bir prosesi bildirir və "iynəni saplamaq", "sapı iynəyə saplamaq" kimi ifadələrlə istifadə olunur. Bu mənada "saplamaq" sözü, hərəkətin əməliyyatını ifadə edən konkret bir fəal feldir.
Lakin metaforik mənada da "saplamaq" sözündən istifadə olunur. Məsələn, bir ideyanı, fikri, planı başqasına çatdırmaq, ona aşılamaq mənasında "fikrini saplamaq", "planını ona saplamaq" kimi ifadələr istifadə oluna bilər. Bu istifadədə "saplamaq", bir şeyin başqasına "keçməsi", "birləşməsi", "əlaqələnməsi" mənasını verir. Burada "sap" bir əlaqə vasitəsi rolunu oynayır.
Həmçinin, "saplamaq" sözü bəzi dialektlərdə və ya aralarında "uyğunlaşdırmaq", "bir-birinə bağlamaq" mənalarını da bildirə bilər. Məsələn, "o, iki ağacı bir-birinə sapladı" deyəndə, iki ağacın bir-birinə bağlanması və ya onlar arasında bir əlaqənin yaradılması nəzərdə tutula bilər. Bu, "saplamaq" sözünün kontekstə bağlı olaraq mənasının dəyişməsinə bir nümunədir.
Ümumiyyətlə, "saplamaq" sözünün etimologiyası "sap" sözündən gəlir və "sap"ın bir şeyin digərinə bağlanması, birləşməsi mənası ilə əlaqəlidir. Bu məna, felin həm əsas, həm də metaforik istifadəsində özünü göstərir. Beləliklə, "saplamaq" sözünün mənasını sadəcə "iynənin gözünə sap keçirmək" kimi məhdudlaşdırmaq yanlışdır.