izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Saymamazlıq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "diqqətə alınmama, nəzərə alınmama, hörmətsizlik, əhəmiyyət verməmə" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "saymazlıq" kimi qeyd olunsa da, bu, mənanın tamlığını əks etdirmir. Çünki "saymamazlıq" daha çox bir insanın və ya bir şeyin varlığının, mövcudluğunun və ya əhəmiyyətinin bilərəkdən və ya bilməyərəkdən inkar edilməsini, göz ardı edilməsini ifadə edir. Yəni sadəcə diqqətsizlikdən deyil, həmçinin qəsdən edilən bir əməl kimi də başa düşülə bilər.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "saymaq" felindən törəmə olduğunu görərik. "Saymaq" sözü isə həm sayı hesablamaq, həm də qiymətləndirmək, hörmət etmək mənalarında işlənir. Beləliklə, "saymamazlıq" sözü bir şeyi ya sayı baxımından hesaba qatmamaq (məsələn, siyahıya almamaq), ya da onun əhəmiyyətini, dəyərini, mövcudluğunu qəbul etməmək, qiymətləndirməmək mənasını verir.

Misal üçün, "Daha bu yerədək adamı saymamazlıq olmaz ki?" cümləsində "saymamazlıq" sözü adamın hörmətsizliklə qarşılaşmasını, onun varlığının və sözünün nəzərə alınmamasını ifadə edir. Bu cümlədə adamın mövcudluğu və fikirlərinin nəzərə alınmaması, ona verilən qiymətin aşağı olması vurğulanır.

Başqa kontekstlərdə isə "saymamazlıq" sözü "diqqətsizlik" və ya "məhəl qoymamaq" mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "İşlərinə saymamazlıq etdi, buna görə də uğursuz oldu" cümləsində işlərə diqqətsiz yanaşmanın nəticəsi göstərilir. Bu cümlədə qəsdən bir əməldən çox, diqqətsizliyin nəticəsi əks olunur.

Yekun olaraq, "saymamazlıq" sözü bir çox mənaları əhatə edən, kontekstdən asılı olaraq mənası dəyişən bir sözdür. Həm qəsdən edilən bir əməli, həm də diqqətsizlikdən yaranmış bir vəziyyəti təsvir edə bilər. Ancaq əsas mahiyyəti bir şeyin, bir kəsin və ya bir hadisənin nəzərə alınmaması, qiymətləndirilməməsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz