Saymazlıq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "etinasızlıq, hörmətsizlik, qayğısızlıq, saymamazlıq" kimi mənaları əhatə edir. Lüğətlərdəki daha qısa izah, sözün əsas mənasını əks etdirir, lakin kontekstə görə daha geniş şəkildə izah edilməsini tələb edir. "Saymazlıq" əsasən bir şəxsin başqasına qarşı mənfi münasibətini, onun fikirlərinə, hisslərinə, istəklərinə və ya varlığına etinasız, hörmətsiz yanaşmasını ifadə edir. Bu etinasızlıq nəzakətsizlik, laqeydlik, əhəmiyyət verməmək, dəyərləndirməmək kimi müxtəlif formalarda təzahür edə bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "saymaq" felindən törəyərək, "saymaması", yəni qiymətləndirməməsi, əhəmiyyət verməməsi kimi bir məna daşıdığını görərik. "Say" sözü dərin mənalı bir sözdür, hörmət, əhəmiyyət vermə, qədr bilmə kimi mənaları ehtiva edir. Beləliklə, "saymazlıq" sözü birinin varlığının və ya dediklərinin əhəmiyyətini görməməsi, ona layiq olduğu qədri verməməsi anlamını verir.
Misal olaraq verilən cümlədə ("Ağca qarıya ərinin bu saymazlığı elə ağır gəldi ki, o dözməyib yerindən qalxdı") "saymazlıq" ərinin arvadına qarşı laqeydliyini, onu qiymətləndirməməsini, hisslərinə biganəliyini ifadə edir. Ərinin davranışı arvadının hiss etdiyi hörmətsizliyin, qiymətləndirilməməyin ağır bir təzahürüdür. Bu cümlədə "saymazlıq" konkret bir davranışa deyil, ümumi bir münasibətə aiddir.
Fərqli cümlələrdə "saymazlıq" sözünün istifadəsi:
- Onun işə saymazlığı hər kəsi qıcıqlandırırdı. (Burada işə qarşı laqeydlik, məsuliyyətsizliyə işarə edilir.)
- Müəllimin şagirdlərə qarşı saymazlığı onların təhsilinə mənfi təsir göstərirdi. (Tərbiyəçinin şagirdlərinə qarşı hörmətsizliyi vurğulanır.)
- Hökumətin vətəndaşların problemlərinə olan saymazlığı etirazlara səbəb oldu. (Hakimiyyətin vətəndaşlara qarşı etinasızlığı, laqeydliyini göstərir.)
Göründüyü kimi, "saymazlıq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında hörmətsizlik, etinasızlıq, qiymətləndirməmək kimi ümumi bir məna yatır.