Sentimentalizm [fr. sentimentalisme]: XVIII əsrin ikinci yarısı və XIX əsrin əvvəllərində Avropada yaranmış və geniş yayılmış ədəbi-estetik cərəyan. Sentimentalizmin əsas xüsusiyyəti insan hisslərinin, xüsusilə də mərhəmət, həsrət, kədər, sevinc kimi duyğuların ön plana çəkilməsidir. Bu cərəyan rasionallıq əsrini əvəzləyərək, insanın daxili aləminə, onun emosional təcrübələrinə önəm verirdi. Klassizismin sərt qaydalarından və ağılçılığından uzaqlaşaraq, sentimentalistlər insanın təbiiliyinə, sadəliyə və təmizliyə üstünlük verirdilər.
Sentimentalist əsərlərdə təbiət, kənd həyatı, sadə insanların həyatı, sevgi və dostluq mövzuları geniş yer tutur. Qəhrəmanlar adətən həssas, duyğu dolu, ətraf mühitə və insanlara qarşı mərhəmətli şəxslər olurlar. Onların daxili mübarizələri, həyəcanları və təcrübələri əsərin mərkəzində dayanır. Həmçinin, sentimentalizm əsərlərində təbiətin gözəlliyi və insanın təbiətlə harmoniyası vurğulanır. Bu harmoniya insanın daxili sülhü və ruhi rahatlığını təmin edir.
Sentimentalizmin əsas fərqləndirici cəhəti, insan hisslərinə yanaşmada klassik ədəbiyyatdan fərqlənməsidir. Klassik ədəbiyyatda ağıl və sərt qaydalar önəmli olduğu halda, sentimentalizm hisslərin təbii ifadəsini, spontaniyəti qəbul edir. Ancaq, sentimentalizmdə hisslərin ifadəsi sentymentalizmə çevrilməməlidir. Yəni, həddindən artıq hissiyyatlılıq, süni duyğuların ifadəsi sentimentalizmin mahiyyətinə ziddir.
Sentimentalizmin Avropa ədəbiyyatına təsiri çox böyük olmuşdur. Bu cərəyan, romantikizm kimi sonrakı ədəbi cərəyanların formalaşmasına da böyük təsir göstərmişdir. Azərbaycan ədəbiyyatında da sentimentalizmin izləri müşahidə olunur, lakin xüsusi bir sentimentalist məktəb yaranmamışdır. Lakin bəzi əsərlərdə sentimentalist elementlər əks olunmuşdur.
Mənbə: Fransa dilindən götürülmüşdür. Sözün mənası genişləndirilmiş və kontekstdə izah edilmişdir.