Sevincsiz sifəti əsasən fərəh, şadlıq, xoşbəxtlik hisslərinin olmaması vəziyyətini, əksini bildirir. Lüğətlərdəki "fərəhsiz, pərişan, məyusedici, qəmləndirici, kədərləndirici" ifadələri onun mənasını əhatə edir, lakin tam təsvir etmir. "Sevincsiz" sözü daha çox bir situasiyanın, hadisənin və ya əşyanın əhval-ruhiyyəyə təsirini, konkret bir duyğunu deyil, duyğunun olmamasını ifadə edir.
Məsələn, "fərəhsiz" daha çox insanın öz daxili vəziyyətini, subyektiv duyğusunu ifadə edərkən, "sevincsiz" həm insanın, həm də ətraf mühitin, bir mənzərənin, hadisənin obyektiv vəziyyətini, atmosferini təsvir edə bilər. "Pərişan", "məyusedici", "qəmləndirici", "kədərləndirici" isə daha çox səbəb və nəticə əlaqəsini ifadə edir, yəni bir hadisənin başqa bir hissi yaratdığını göstərir. "Sevincsiz" isə sadəcə olaraq bu hissin olmaması ilə bağlıdır.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "sevincsiz" sözü "sevinc" kökünə "-siz" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlib. "-siz" şəkilçisi mənfi məna bildirir və "sevinc"in olmamasını göstərir. Bu sadə, lakin mənalı quruluş sözün mənasını daha dəqiq təyin edir.
Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:
- Sevincsiz bir mənzərə açıldı gözlərimə: küləkli hava, solğun bitkilər, boş küçələr.
- Sevincsiz bir yubiley mərasimi oldu: heç kim əylənmədi, hər kəs əsəbi idi.
- Sözləri sevincsiz, soyuq, rəsmi idi.
- Yüzündə sevincsiz bir ifadə vardı.
Göründüyü kimi, "sevincsiz" sözü müxtəlif kontekstlərdə və obyektlərə şamil edilə bilər və hər zaman əsas mənasını - sevincin olmamasını - saxlayır. Bu sözün daha geniş və dəqiq izahı onun kontekstə görə müxtəlif çalarlarını da əhatə etməlidir.