izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sevmək (f.): Bu feil, əsasən, dərin, duyğulu bir bağlılıq, məhəbbət və ya ehtiram hisslərini ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "eşq yetirmək, aşiq olmaq" kimi tərifi yetərsiz qalır, çünki "sevmək" daha geniş bir məna spektrini əhatə edir. O, romantikdən uzaq, platonik, ailəvi və ya dostluq əsaslı hissləri də ifadə edə bilir.

Mənşəyi: "Sevmək" sözünün etimologiyası qədim türk dillərinə gedib çıxır. "Sev-" kökü, ehtimal ki, qədim türkcədəki duyğu və ya istək ifadə edən bir kökdən törəmişdir. "Məhəbbət" və ya "xoşlamaq" kimi ifadələrlə əlaqələndirilə bilər. Zaman keçdikcə mənası zənginləşib, müasir Azərbaycan dilindəki çoxşaxəli istifadəsinə gəlib çıxıb.

Məna çalarları: "Sevmək" feili müxtəlif kontekstlərdə fərqli məna çalarları əldə edir:

  • Romantik sevgi: (M.P. Vaqif misalında olduğu kimi) Dərin, ehtiraslı, eşq dolu bir bağlılıq. "O, onu bütün varlığı ilə sevirdi."
  • Platonik sevgi: Qarşılıqlı olmaya bilən, ideallaşdırılmış bir məhəbbət. "O, uzaqdan ona platonik bir sevgi bəsləyirdi."
  • Ailəvi sevgi: Valideynlərin övladlarına, qardaş-bacıların bir-birinə olan məhəbbəti. "O, övladlarını çox sevirdi."
  • Dostluq sevgisi: Dostlara, yaxın insanlara qarşı duyulan dərin bağlılıq və ehtiram. "O, ən yaxın dostlarını həyatından çox sevirdi."
  • Hobbiyə, işə sevgi: Bir işə, hobbiyə qarşı olan həvəs və bağlılıq. "O, rəssamlığı canı-dildən sevirdi."

Cümlədə istifadəsi: "Sevmək" feili cümlədə müxtəlif yerlərdə, müxtəlif qrammatik funksiyalarda işlənə bilir. Obyekt, məqsəd, əlavə kimi istifadə oluna bilər. Müxtəlif zamana uyğun olaraq konjugasiya edə bilir (sevirəm, sevirsən, sevir, sevirik, sevirsiz, sevirlər və s.).

M.P. Vaqif misalının təhlili: Şairin misalında "sevmək" feili romantikdən danışır. Bu sevgi, insanı çətinliklərə, bəlalara sürükləyən, ağılı başından alan bir sevgi təsvir edilir. Bu, sevginin həm gözəl, həm də təhlükəli tərəfini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz