Sədəfgülü (Citrus aurantium var. amara) Limonkimilər (Rutaceae) fəsiləsinə aid, hündürlüyü 2-4 metrə çatan, həmişəyaşıl, tikanlı yarımkol bitkisidir. Bu bitki, əsasən, portağal ağacının acı meyvəli bir növü olaraq bilinir və digər sitrus bitkiləri ilə müqayisədə daha kiçik və daha yuvarlaq meyvələr əmələ gətirir. Meyvələri bəzən yeyilən də olsa, əsasən, qabığı və çiçəkləri dəyərlidir. Bitkinin bütün hissələrində, xüsusən də çiçəklərində və qabığında, spesifik və xoş ətirli efir yağları mövcuddur.
Sədəfgülünün çiçəkləri ağ rəngdə, ətirli və olduqca gözəldir. Bu ətir, ətir sənayesində geniş istifadə olunur, ətirlərin, kolonyaların və digər kosmetik məhsulların tərkib hissəsi kimi çıxış edir. Bitkinin qabığı isə müxtəlif dərman preparatlarının hazırlanmasında, həmçinin qida sənayesində ədviyyat kimi tətbiq olunur. Qabığın acı dadı səbəbindən, birbaşa istehlakı məhduddur, əsasən emal olunmuş halda istifadə edilir.
Sözün etimologiyası baxımından "sədəf" komponenti, çiçəyin və ya meyvənin qabığının parlaqlığını, hamarlığını və bəzən də rənginin sədəfə oxşarlığını ifadə edir. "Gül" komponenti isə bitkinin gözəl çiçəklərinə işarədir. Beləliklə, "sədəfgülü" adı bitkinin estetik görünüşünü, əsasən çiçəklərinin gözəlliyini və meyvənin parlaq qabığını tam əks etdirir.
Cümlədə istifadəsi nümunələri:
- Bağçamızda ətirli sədəfgülü ağacları bitir.
- Sədəfgülünün ətirli çiçəkləri gözəl ətirlərin əsasını təşkil edir.
- Onun tortunda sədəfgülünün qabığından hazırlanmış ədviyyat vardı.
- Əczaçı sədəfgülü ekstraktı əsaslı dərman yazdı.