izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Səfəvi (ər.) XV-XVIII əsrlərdə Azərbaycan və İran ərazilərini əhatə edən geniş bir imperiyanın əsasını qoyan və 1501-1737-ci illər arasında hökm sürmüş tanınmış Azərbaycan türkləri sülaləsidir. Sözün özü "Səfi" adından törəmişdir və "təmiz", "pak", "saf" mənalarını ifadə edən farsca köklərə malikdir. Sülalənin banisi Şah İsmayıl Xətai özünü Səfiəddin adlandırmış və bu ad sülalənin adının əsasını qoymuşdur. Səfəvilər öz hökmranlıqları dövründə Azərbaycan mədəniyyətinin, incəsənətinin və iqtisadiyyatının inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərmişlər. Onların hakimiyyəti dövründə Azərbaycan dili və ədəbiyyatı çiçəklənmə dövrü yaşamış, memarlıq, miniatür, xəttatlıq kimi sənət sahələrində misilsiz əsərlər yaradılmışdır. Səfəvi dövrü Azərbaycan tarixinin ən parlaq səhifələrindən biri kimi qiymətləndirilir.

Səfəvi sözü müxtəlif kontekstlərdə istifadə edilə bilər. Məsələn, tarixi mətnlərdə "Səfəvi dövləti", "Səfəvi sülaləsi", "Səfəvi hökmdarları" kimi ifadələrlə qarşılaşmaq mümkündür. Ədəbi əsərlərdə isə "səfəvi mədəniyyəti", "səfəvi incəsənəti", "səfəvi memarlığı" kimi ifadələr dövrün mədəni irsi ilə bağlı məlumat vermək üçün işlədilə bilər. Müasir Azərbaycan dilində isə "Səfəvi" sözü həm tarixi bir faktı ifadə etmək, həm də həmin dövrün mədəniyyətinə işarə etmək məqsədi ilə işlədilir. Məsələn: "Səfəvi dövrü memarlığı dünya memarlığının incilərindən biridir". və ya "Səfəvi dövlətinin yaranması tarix üçün mühüm hadisədir".

Qeyd edək ki, "Səfəvi" termini həm sülalənin özünü, həm də onun hakimiyyəti dövrünü əhatə edən bir anlayış kimi işlənir və bu kontekstdən asılı olaraq mənası dəyişə bilər. Lakin əsasən, bu termin XV-XVIII əsrlərdə Azərbaycan tarixində mühüm rol oynamış bir sülaləni və onun yaratdığı imperiyanı ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz