Səliqəsiz (sif.) - Səliqənin olmaması ilə səciyyələnən, qaydasız, nizamsız, tərtibsiz, dəqiqlikdən, nizam-intizama riayət olunmamasından xəbər verən. Söz, əsasən, əşyaların, yerlərin və ya işlərin görünüşü, təşkili və ya düzülüşü ilə bağlı istifadə olunur. "Səliqəsiz" sözü fəza və vaxt anlamlarında da işlədilə bilər. Məsələn, fəza baxımından səliqəsiz otaq, səliqəsiz masa, səliqəsiz bağça kimi, vaxt baxımından isə səliqəsiz planlaşdırma, səliqəsiz iş qrafiki, səliqəsiz danışıq kimi ifadələr işlədilir.
Morfoloji cəhətdən "səliqəsiz" sözü "səliqə" sözünün mənfi mənalı "-siz" şəkilçisi ilə əmələ gəlmişdir. "Səliqə" sözünün kökü türk dilləri ailəsinə aiddir və dəqiq, aydın tərif və düzən mənasını ifadə edir. Beləliklə, "səliqəsiz" sözü bu əsas mənanın tam əksini bildirir.
Misallar:
• Səliqəsiz yeməkxanada yemək yemək xoşagəlməzdir. (Fəza baxımından)
• O, işini səliqəsiz yerinə yetirdiyi üçün rəhbər tərəfindən tənqid edildi. (İşin keyfiyyəti və təşkili baxımından)
• Səliqəsiz geyimli adamlar qonaqlıqda uyğunsuz görünürlər. (Görünüş baxımından)
• Onun səliqəsiz danışığı hər kəsi qarışdırdı. (Danışıq üslubu baxımından)
• Səliqəsiz planlaşdırma layihənin gecikməsinə səbəb oldu. (Vaxt baxımından)
Sözün istifadəsində kontekst çox vacibdir. Çünki "səliqəsiz" sözü müxtəlif şəraitlərdə fərqli mənalar daşıya bilər.