Silib-süpürmə sözü, "silibsüpürmək" fellindən törəmiş bir isimdir. Lüğətlərdə sadəcə "təmizləmə, səliqəyə salma" kimi qısa şəkildə izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir şərhdə bu sözün mənası bir neçə aspekti əhatə edir. Əsas mənası bir yerin, əşyanın toz-torpaqdan, çirkdən, tullantılardan tam şəkildə təmizlənməsi və səliqəyə salınmasıdır. Bu təmizləmə prosesi yalnız fiziki deyil, həm də məcazi mənada baş verə bilər.
Fiziki mənada silib-süpürmə, bir otağın, evin, həyətin, küçənin, hətta bir maşının toz-torpaqdan, zibildən, çirkdən təmizlənməsi, süpürülməsi, silinməsi, yuyulması kimi konkret hərəkətləri əhatə edir. Bu, bir növ səliqə-sahman işidir və nəticədə təmizlik, gözəllik və rahatlıq yaranır.
Məcazi mənada isə silib-süpürmə, köhnənin, pisin, arzuolunmazın tamamilə aradan qaldırılması, yox edilməsi mənasında işlənir. Məsələn, "köhnə ənənələri silib-süpürmək", "korrupsiyanı silib-süpürmək", "qəlbini silib-süpürmək" ifadələrində olduğu kimi. Bu mənada silib-süpürmə, köklü dəyişiklikləri, təmizlənməni, yenilənməni ifadə edir. Həmçinin, bir şeyin izsiz yox edilməsi mənasını da verə bilər: "o, bütün izlərini silib-süpürdü".
Sözün etimologiyasına nəzər saldıqda, "silmək" və "süpürmək" fellərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görürük. Hər iki fel də təmizləmə ilə əlaqədardır, amma "silmək" daha çox səthlərin təmizlənməsini, "süpürmək" isə yerlərin təmizlənməsini bildirir. Ona görə də "silibsüpürmək" və ona uyğun gələn "silib-süpürmə" daha geniş bir təmizləmə prosesini ifadə edir.
Cümlədə nümunələr:
- Ev əsaslı təmizləmədən sonra parıldayırdı, hər yer silib-süpürülmüşdü.
- Yeni rəhbərlik korrupsiyanı silib-süpürmək niyyətindədir.
- Köhnə düşüncələrini silib-süpürüb, yeni bir həyata başladı.
- O, keçmişini silib-süpürməyə çalışırdı, ancaq kölgəsi hər zaman onunla idi.