Silkmə (silkmək fellindən törəmə) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsasən, bir şeyin səthindən toz, kir və ya başqa bir çirklənməni təmizləmək hərəkəti kimi başa düşülür. Lakin, kontekstdən asılı olaraq, mənası genişlənir və daha çox incəliklər əldə edir.
Birinci məna: Fiziki təmizləmə. Bu mənada "silkmə" sözü bir səthin tozdan, kirdən, yağdan və s. təmizlənməsi prosesini bildirir. Məsələn, “Pəncərələrin silkməsi uzun sürdü”, “Masa üstünü yaxşıca silkmək lazımdır” cümlələrində bu məna aydın görünür. Bu kontekstdə "silkmə" əməli hərəkəti, prosesi ifadə edir.
İkinci məna: Məcazi təmizləmə. Bu mənada "silkmə" sözü nəyisə mənfi təsirlərdən, qüsurlardan, nöqsanlardan təmizləmək mənasını daşıyır. Məsələn, “Şübhələri silkmək üçün əlavə sübutlar təqdim etdi” və ya “Özünü bütün günahlardan silkmək istəyirdi” cümlələrində "silkmə" ruhi, əxlaqi və ya ideoloji bir təmizlənməni, mənfi düşüncələrdən, qüsurlardan azad olunmanı bildirir. Bu mənada daha çox metaforik bir istifadədir.
Üçüncü məna: İzlərin silinməsi. Bəzi hallarda "silkmə" sözü izlərin, yazının, rəsmin və s. tamamilə yox edilməsi, silinməsi mənasında işlənir. Məsələn, “Qələmin izlərini kağızdan silkmək mümkün olmadı” və ya “Tarixi hadisələri yaddaşdan silkmək olmaz” cümlələrində "silkmə" tam məhv etmə, yox etmə mənasını verir.
Etimologiya: Sözün kökü "silmək" felidir. "Silkmə" isə bu fəildən törəmiş məsdərdir və hərəkəti, prosesi ifadə edir. Türk dillərində geniş yayılmış bir söz birləşməsidir və semantikasında da geniş imkanlara malikdir.
Qrammatik xüsusiyyətləri: "Silkmə" isimdir və müxtəlif hallarda işlənə bilir. Cümlədə müxtəlif sintaksis funksiyaları yerinə yetirə bilir (məsələn, söz birləşməsinin əsas üzvü, tamamlıq və s.).