izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Soxulmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "özünü soxmaq, dürtmək; təpilmək, girmək" kimi qısa bir izahla kifayətlənə bilməz. Daha dəqiq və geniş bir izah vermək üçün fərqli kontekstlərdəki istifadəsini nəzərə almaq lazımdır. Sözün kökü, ehtimal ki, "sox-" fele əsaslanır və "içəri daxil olmaq, nüfuz etmək" mənasını ifadə edir.

Birinci məna: Fiziki olaraq bir yerə, əşyanın içərisinə, yaxud bir qrupun içərisinə girmək, daxil olmaq. Misal olaraq, verilən cümlədəki "Sürülərin içinə soxulduq" ifadəsi, fiziki olaraq sürünün arasına girməyi bildirir. Başqa bir misal olaraq, "Əlini cibə soxdu" ifadəsində əlin cibə daxil olması məqsəd edilir. Bu mənada "girmek", "daxil olmaq", "nüfuz etmək" sinonim kimi istifadə oluna bilər.

İkinci məna: Məcazi mənada, bir işə, hadisəyə, vəziyyətə qarışmaq, müdaxilə etmək, özünü qatmaq. Məsələn, "O, söhbətə soxuldu" ifadəsində, şəxsin söhbətə qarışması, fikrini bildirməsi nəzərdə tutulur. Bu mənada "qarışmaq", "müdaxilə etmək", "qatılaşmaq" sinonim kimi işlənə bilər. Həmçinin, bu məna insanın özünü istənməyən bir hala və ya vəziyyətə salması kimi də yozula bilər. Məsələn, "O, çətin bir işə soxuldu" ifadəsində, şəxsin istəmədən çətin bir vəziyyətə düşdüyü bildirilir.

Üçüncü məna (Daha az rast gəlinən): Bir şeyin içərisinə basdırmaq, daxil etmək, yerləşdirmək mənasında da istifadə oluna bilər. Məsələn, "Qələmi qələmdana soxdu" kimi. Ancaq bu istifadə ümumi deyil və daha çox "qoymaq", "yerləşdirmək" felleri ilə əvəz oluna bilər.

Yekun olaraq, "soxulmaq" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və sadəcə "girmek" kimi tərcümə edilməməlidir. Həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunur və hər bir kontekstdə dəqiq mənasını anlamaq üçün cümlənin ümumi məzmunu nəzərə alınmalıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz