Sovurmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "havaa atmaq"dan daha geniş və çoxşaxəlidir. Lüğətlərdəki təriflər, sözün istifadəsinin bütün nüanslarını əhatə etməsə də, əsas mənaları əks etdirir. "Sovurmaq" əsasən bir cismi güclə, birdən-birə atmaq, fırlatmaq hərəkətini ifadə edir. Bu hərəkət müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalar kəsb edə bilər.
Birinci məna, lüğətdə də göstərildiyi kimi, bir şeyin havaya atılmasıdır. Məsələn: "Uşaq daşı havaya sovurdu". Bu mənada "atmaq", "fırlatmaq", "atılıb-tökümək" felələri ilə sinonimdir, lakin "sovurmaq" daha güclü, qəfil bir atma hərəkətini bildirir. "Sovurmaq" feli ilə əlaqəli olan bu atma hərəkətinin bir məqsədi də ola bilər (məsələn, bir şeyin uzağa atılması).
İkinci məna, texniki bir prosesdə, xüsusilə kənd təsərrüfatında istifadə olunan bir üsul kimi təqdim edilir: dənin samandan, zibildən təmizlənməsi. Bu mənada "sovurmaq" həm də "ələmək", "ayırmaq" mənalarını da özündə ehtiva edir. "Sovurma maşını" vasitəsilə həyata keçirilən bu proses, dəni mexaniki yolla havada ayırmaq prinsipinə əsaslanır.
Üçüncü məna, daha az yayılmış olsa da, bir şeyi güclə, təzyiqlə, hətta zorla çıxarmaq, atmaq mənasını da verə bilər. Məsələn, bir şeyi ağzından sovurmaq, yaxud qapını güclə sovurmaq kimi ifadələrdə. Bu mənada "sökmək", "çıxarmaq", "itələmək" felələri ilə müəyyən dərəcədə sinonimdir, lakin "sovurmaq" daha çox güc və qəfillik ifadə edir.
Etimalogiyası barədə dəqiq məlumat vermək çətindir, ancaq türkiyə dillərindəki qohum sözlərin təhlili, "sovurmaq"ın kökünün güc, qüvvət ifadə edən bir kökdən törədiyini göstərir. Belə ki, sözün fonetik quruluşu və məna konteksti, bir hərəkətin güc və qəfilliyini vurğulayır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- O, qəzəblə qapını sovurdu.
- Kəndlilər taxılı sovurma maşını ilə təmizləyirdilər.
- Uşaq qəşəng topu havaya sovurdu.
- Şərab şüşəsindən mantarı sovurdu.
Göründüyü kimi, "sovurmaq" feli kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda istifadə oluna bilər. Lüğətlərdəki qısa təriflər, bu çoxşaxəli mənaların hamısını əhatə etməsə də, əsas istifadə hallarını göstərir.