Söykəkli (sifət və zərf): Bu söz "söykənmək" felləsindən törəmişdir və əsasən bir şeyə söykənərək, dayanaraq və ya söykənmiş vəziyyətdə olmaq mənasını ifadə edir. "Söykənmək" fəaliyyəti statik və ya dinamik ola bilər; yəni söykənmə vəziyyəti sabit və dəyişməz (məsələn, divara söykənmiş bir şəkil) və ya müvəqqəti və dəyişkən (məsələn, yorulduğundan ağaca söykənən bir insan) ola bilər. Söykəkli olan obyekt və ya varlıq bir dayağa, bir təməyə, bir istinad nöqtəsinə söykənir. Bu söykənmə, fiziki bir təmas nəticəsində ola bilər (məsələn, əli divara söykəmək) və ya daha metaforik mənada da istifadə oluna bilər (məsələn, “qərarında söykəkli durmaq”).
Mənşəyi: Sözün mənşəyi türk dillərindəki "-k" işarəli sifət əlavəsinin "söykənmək" felinə əlavə olunması ilə əmələ gəlməsidir. Bu əlavə, felin sifət formasını yaradır və "söykənmiş halda olan" mənasını ifadə edir. "Söykənmək" feli öz növbəsində, kökü qədim türk dillərində olan bir feldir.
İstifadə nümunələri: Söykəkli sözü həm sifət, həm də zərf kimi istifadə oluna bilər:
- Sifət kimi: "O, söykəkli vəziyyətdə yatırdı." (burada "söykəkli" yatağın vəziyyətini təsvir edir).
- Zərf kimi: "O, ağaca söykəkli durdu." (burada "söykləkli" durma hərəkətinin necə baş verdiyini göstərir). Başqa bir nümunə olaraq: "Səlim söykəkli oturdu və ətrafa baxdı."
- Metaforik istifadə: "O, öz fikirlərində söykəkli idi və heç kimin fikrinə qulaq asmırdı." (burada "söykəkli" möhkəm, qətiyyətli olmaq mənasında istifadə olunur).
Fərqli cümlələrdə işlənməsi: Söykəkli sözü müxtəlif cümlə quruluşlarında, müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər. Onun mənası həmişə söykənmiş halda olmaq olsa da, cümlənin quruluşundan asılı olaraq əlavə mənalar da qazana bilər. Məsələn, "söykəkli durmaq" fiziki bir söykənməni ifadə edə biləcəyi kimi, "söykəkli bir qərar vermək" daha möhkəm və etibarlı bir qərarın verilməsini ifadə edə bilər.