Sözbazlıq (is. - dilimizdə kökü “söz” olan bir birləşmədir və “sözlə bağlı olan hərəkət və ya hal” mənasını ifadə edir. Əsas mənası dedi-qoduçuluq, xəbərçilik, şayiə yaymaq, həqiqətdən uzaq, şişirdilmiş və ya əsassız sözlər söyləməkdir. Bu, həm də həqiqəti əks etdirməyən, yalan və ya təhrif olunmuş məlumatların yayılmasını əhatə edir.
Sözbazlıq, sadəcə sözlərin söylənməsi deyil, həm də onların məqsədli şəkildə yayılması, təhrif edilməsi və başqalarına mənfi təsir etmək üçün istifadə edilməsini nəzərdə tutur. Məsələn, birinin şərəfini ləkələmək, ona zərər vurmaq və ya aralarında ixtilaf yaratmaq məqsədi ilə yayılan söz-söhbətlər sözbazlığın aydın nümunəsidir.
Sözbazlığın sinonimləri arasında "dedi-qodu", "xəbər-quş", "şayiə", "yalançı", "böhtan", "fitnə" kimi sözlər yer alır. Ancaq bu sözlərin hamısı sözbazlığın bütün mənalarını tam əhatə etmir. Məsələn, "dedi-qodu" daha çox qadınlar arasında yayılan boş söhbətləri ifadə edir, halbuki sözbazlıq daha geniş bir anlayışı əhatə edir.
Sözbazlıq fərqli kontekstlərdə fərqli nüanslar daşıya bilər. Məsələn:
- "O, sözbazlığı ilə məşhurdur" - bu cümlədə sözbazlıq, insanın dedi-qodu etmək və şayiə yaymaq vərdişini ifadə edir.
- "Sözbazlıq nəticəsində dostları arasında mübahisə düşdü" - burada sözbazlıq, mənfi nəticələrə səbəb olan şayiə və dedi-qodulara işarə edir.
- "Onun sözbazlığına inanmayın, yalan danışır" - bu cümlə isə sözlərinin həqiqətdən uzaq olduğunu vurğulayır.
Beləliklə, sözbazlıq sadəcə dedi-qodu deyil, həm də məqsədli və ya qəsdən yayılan, həqiqəti təhrif edən və başqalarına zərər verən hər cür söz-söhbət və yalanları əhatə edən daha geniş bir anlayışdır.