Susma sözü, "susmaq" fellərinin əmri-həvəs formasından törəmişdir. "Susmaq" feli isə, səs çıxarmamaq, danışmamaq, səssiz qalmaq mənalarını ifadə edir. Lakin "susma" sözü sadəcə bir əmri-həvəs formasından daha çox məna daşıyır. O, həm də bir çağırış, bir tələb, bir irad, bir etiraz və ya bir həyəcan ifadə edə bilər. Kontekstdən asılı olaraq bir neçə fərqli məna kəsb edir.
Məna çalarları:
• Əmr: "Susma! Hələ danışmalısan!" burada susma, danışmağa davam etmə əmrini ifadə edir; əmr xarakterli bir çəkindirmə deyil.
• Qadağa: "Susma! Bu sirri heç kimə demə!" burada susma, informasiyanın yayılmasının qarşısının alınması üçün bir qadağa əmrini ifadə edir.
• Xəbərdarlıq: "Susma! Səni eşidəcəklər!" burada susma, ehtimal olunan mənfi nəticəyə görə edilən bir xəbərdarlıqdır.
• İrad: "Sən həmişə susma! Fikirlərini söyləmək lazımdır!" burada susma, fikir bildirməməyin tənqidini ifadə edir.
• Təlkin: "Susma! Düşüncələrin səninlə qalmasın!" burada susma, iç dünyasındakı problemlərin ifadə olunmasının vacibliyini bildirən bir təlkindir.
• Həyəcan: "Susma! Hər şey itib-batır!" burada susma, böyük bir narahatlıq və ya təhlükə qarşısında hərəkətə keçməyə çağırışdır.
Etimologiya: Sözün etimologiyası açıqdır. "Susmaq" felindən törəyən əmri-həvəs formasıdır. Türk dillərində geniş yayılmış "sus-" kökünə əsaslanır. Bu kök, səssizliyi, səssiz qalmağı ifadə edir.
Cümlədə işlənməsi: "Susma!" ifadəsi, intonasiya və kontekstdən asılı olaraq yuxarıda göstərilən bütün mənaları kəsb edə bilər. Ona görə də, cümlədəki yeri və digər sözlərlə əlaqəsi mənasının dəqiq müəyyən edilməsində böyük rol oynayır.