izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "süpürüşmək" felinin "süpürləşmək" ilə sinonim olduğu qeyd olunur. Lakin bu, tam mənzərəni əks etdirmir. "Süpürüşmək", "süpürləşmək"dən daha güclü, daha sürətli və daha qarışıq bir hərəkəti ifadə edir. Həmçinin, "süpürüşmək" daha çox insan topluluğunun qarışıq, nizamsız hərəkətini ifadə etmək üçün işlənir. "Süpürləşmək" daha çox səpələnmiş, dağılmış əşyaların bir yerə yığılması, təmizlənməsi mənasını verir.

Misal olaraq, verilən cümlədə ("Şehlidə bir neçə qız-gəlin … yasavulun otaqçasında pörtüncəyə qədər bir-birilə süpürüşərdilər") "süpürüşmək" qız-gəlinlərin dar məkanda qarışıq, bir-birinə dəyərək, nizamsız hərəkət etmələrini və bu hərəkətin sürətini və intensivliyini ifadə edir. "Süpürləşmək" bu məqamda cümlənin mənasını tam əks etdirə bilməz.

Etimoloji baxımdan, "süpürüşmək" "süpürmək" felindən törəmişdir. "-üşmək" əlavəsinin mənası isə qarışıq, sürətli və çoxlu elementin iştirakı ilə həyata keçirilən hərəkəti bildirir. Bu fel daha çox məcaz mənada işlədilir və əsasən insan qruplarının qarışıq hərəkətlərini təsvir etmək üçün istifadə olunur.

Fərqli cümlələrdə "süpürüşmək" felinin işlənməsinə nümunələr:

  • İnsanlar qorxudan meydandan süpürüşərək qaçırdılar. (Qarışıq, sürətli qaçış)
  • Yağış damlaları pəncərəni süpürüşdü. (Sürətli, intensiv yağış)
  • Qar fırtınası bütün küçələri süpürüşdü. (Qarın sürətli və intensiv əsməsi)

Gördüyümüz kimi, "süpürüşmək" felinin mənası kontekstə asılı olaraq dəyişir, lakin əsas mənası qarışıq, sürətli və intensiv hərəkəti ifadə etməkdədir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz