Sürət (ər. سرعة – sür'a) sözü hərəkətin və ya dəyişikliyin zaman vahidinə düşən miqdarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "itilik, tezlik dərəcəsi" kimi tərif edilməsi qismən doğru olsa da, daha geniş və dəqiq bir izah tələb edir. Çünki sürət anlayışı fiziki hadisələri, prosesləri, həmçinin daha metaforik mənaları da əhatə edir.
Fiziki mənada sürət, məsafənin zaman vahidinə olan nisbətidir. Yəni, müəyyən bir məsafənin qət edilməsi üçün sərf olunan vaxt nə qədər azdırsa, sürət bir o qədər yüksəkdir. Bu, skalyar (məsələn, orta sürət) və ya vektor (məsələn, ani sürət, istiqamətə malik olan) kəmiyyət kimi ifadə oluna bilər. "Qaçışın sürəti" misalında skalyar sürət, "səsin sürəti" isə müəyyən bir mühitdə səs dalğasının yayılma sürətini göstərir (burada müəyyən bir istiqamət var, amma adətən orta sürət kimi ifadə olunur).
Metaforik mənada sürət, hər hansı bir prosesin, inkişafın, dəyişikliyin sürətlənməsini, yüksək tempdə baş verməsini bildirir. Məsələn, "işin sürəti artdı", "iqtisadi inkişafın sürəti", "dəyişikliklərin sürəti" kimi ifadələrdə sürət, kəmiyyət göstəricisi kimi deyil, keyfiyyət göstəricisi kimi işlənir. Bu kontekstdə sürət, prosesin intensivliyini, dinamizmini ifadə edir.
Sözün mənşəyi ərəb dilindən gəlsə də, Azərbaycan dilində geniş yayılmış və fərqli kontekstlərdə işlədilən bir sözdür. Həm dəqiq elmi, həm də gündəlik nitqdə geniş istifadə olunur. "Sürətli avtomobil", "sürətli qatar", "sürətli inkişaf" kimi birləşmələrdə işlənməsi sözün çoxşaxəli mənasını göstərir.
Qısaca, "sürət" sözünün mənası yalnız "itilik, tezlik" deyil, həm də "zaman vahidinə düşən miqdar", "prosesin intensivliyi", "inkişaf sürəti" kimi daha geniş mənaları əhatə edir. Kontekstə görə mənası dəqiqləşir.