izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şan-beçə sözü Azərbaycan dilində gənc, yeni çıxmış arı balalarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "cavan bal arısı" kimi izah olunsa da, mənası daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilə bilər. "Şan" sözü arı pətəyinin altıbucaqlı hüceyrələrini, balın saxlandığı yerləri bildirir. "Beçə" isə gənc, cavan, yeni doğulmuş mənasını verir. Beləliklə, şan-beçə, arı pətəyinin hüceyrələrində yeni çıxmış, hələ yetkinlik yaşına çatmamış arı balalarını ifadə edir. Bu söz, həmçinin bu balaların ümumiyyətlə pətəyin içindəki həyat tərzini və davranışlarını da özündə əks etdirir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "şan" sözünün fars mənşəli olduğu, "beçə"nin isə türk mənşəli olduğu görünür. "Şan" sözü, arı pətəyinin quruluşuna istinad edərək, pətəyin özünü də bildirə bilər. Bu mənada "şan-beçə" ifadəsi "pətəyin yeni sakinləri" mənasını da verə bilər.

Şan-beçə sözünün cümlədə işlənməsinə nümunə olaraq verilən "Şan-beçə balı" ifadəsi, yeni çıxmış arıların istehsal etdiyi, daha təzə və bəlkə də daha xüsusi dadı olan balı ifadə edir. Bu, adi baldan fərqli bir bal növü kimi qəbul edilə bilər. Verilən mətn nümunəsində isə, "şan-beçə" sözü birbaşa işlənmir, ancaq təsvir olunan süfrədəki balın təzəliyi və rəngi ilə dolayısı ilə bu sözü çağırışdırır. Bu kontekstdə sapsarı və təzə nehrədə, yeni çıxmış arıların balını xatırladır və dolayısı ilə "şan-beçə balı" mənasını verir.

Qısacası, "şan-beçə" sözü, sadəcə "cavan bal arısı" deyil, daha çox pətəyin yeni doğulmuş balalarını, onların istehsal etdiyi təzə balı və ümumiyyətlə pətəyin gəncliyini və yeni həyatı ifadə edən daha zəngin mənalı bir termindir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz