Şayan sözü fars dilindən götürülmüşdür və əsasən sifət kimi işlənir. Lüğətlərdə "layiq", "münasib" və "yaraşan" mənalarında izah olunsa da, mənası daha geniş və dərindir. "Layiq" mənası şərəfə, hörmətə, yüksək bir mövqeyə layiq olmağı bildirir. Bu mənada şayan, müəyyən keyfiyyətlərə, əməllərə və ya xüsusiyyətlərə malik olaraq, müəyyən bir statusu, hörməti və ya tanınmanı qazanmağa layiq olduğunu göstərir. Misal üçün, "O, bu mükafata şayandır" cümləsində "şayan" sözü, həmin şəxsin mükafatı qazanmaq üçün lazım olan keyfiyyətlərə, nailiyyətlərə sahib olduğunu bildirir.
"Münasib" mənası isə bir şeyin vəziyyətə, yerə, zamana və ya şəxsə uyğun gəlməsini ifadə edir. Bu mənada "şayan" sözü, bir hadisənin, əməlin və ya fikrin müəyyən bir kontekstdə məqsədəuyğun, uyğun və məqbul olduğunu bildirir. Məsələn, "Bu geyim onun üçün şayandır" cümləsində "şayan" sözü, geyimlə şəxsin xarici görünüşünün və ya sosial statusunun uyğun olduğunu bildirir.
"Yaraşan" mənası isə daha çox estetik uyğunluğu, gözəllik və harmoniyanı ifadə edir. Bu mənada "şayan" sözü, bir şeyin başqa bir şeylə gözəl və uyğun görünməsini, onların bir-birini tamamlamasını bildirir. Misal üçün, "Bu rənglər bir-birinə şayandır" cümləsində "şayan" sözü, rənglərin bir-birini tamamlayıb gözəl görünməsini bildirir. Lakin bu mənada istifadəsi nisbətən daha az rast gəlinir.
Ümumiyyətlə, "şayan" sözü, bir obyekt, hadisə və ya şəxsin müəyyən bir keyfiyyət, status və ya gözləntiyə uyğun olduğunu, layiq olduğunu ifadə edən çox yönlü bir sözdür. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsas mahiyyəti layiq olmaq, uyğun olmaq və ya yaraşan olmaqdır. "Doğruluqda bu ada şayan ol" misalında isə, şəxsin doğruluq prinsiplərinə uyğun yaşaması, bu keyfiyyətlərə layiq olması vurğulanır.