izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

“Şey-mey” sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış, mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişən bir söz birləşməsidir. Lüğətlərdə sadəcə “şey-şüy”ə istinad edilməsi, sözün ifadə etdiyi geniş məna spektrini tam əks etdirmir. Əslində “şey-mey” “əşya”, “əşyaları”, "mal-mülk", "əmlak", “sənədlər”, "əşyalar yığımını" və hətta "kişi əşyaları" (kişi geyimləri, ləvazimatı kimi) ifadə etmək üçün işlədilən, məcazlı mənada istifadə olunan bir ifadədir. Həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda işlədilə bilir.

Sözün etimologiyası tam aydın deyil, lakin "şey" və "mey" sözlərinin birləşməsindən yaranmış, hər iki sözün mənasının toplusunu və ya qeyri-müəyyən çoxluğunu ifadə edən bir qeyri-rəsmi üslublu ifadədir. "Şey" sözü ərəb mənşəli olub, "varlıq", "əşya" mənasını verir. "Mey" sözünün etimologiyası daha mübahisəlidir, ancaq ehtimal ki, türk dillərindən gəlmədir və "əşya", "mal" mənasında işlədilir. Bu iki sözün birləşməsi, miqdarı və növü müəyyən olmayan əşyalar yığımını ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Misal üçün, verilən cümlədə ("Nuşapəri xanım aşpazdan ayrılıb, şey-meyini götürüb getdi.") "şey-mey" Nuşapəri xanımın aşpazdan aparmış olduğu bütün əşyalarını, yəni özünə aid olan bütün əşyalarını, ləvazimatını, bəlkə də sənədlərini ifadə edir. Bu ifadənin qeyri-rəsmi, sözsüz, yalnız danışıq dilində istifadə edildiyini qeyd etmək lazımdır.

Digər nümunələr:

  • "Evini şey-meyini satıb köçdü." (Burada bütün əmlakını ifadə edir.)
  • "Bağdan şey-meyini yığıb evə gəldi." (Burada bağdan topladığı bütün məhsulu ifadə edir.)
  • "Seyyah çantasından şey-meyini çıxarıb yerə səpdi." (Burada çantanın içinə qoyduğu hər şeyi ifadə edir.)

Beləliklə, “şey-mey” sözü konkret bir mənanı deyil, bir çox əşyanın qeyri-müəyyən, ümumi bir toplusunu ifadə edən, məcazi və qeyri-rəsmi üslubda işlənən bir söz birləşməsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz