izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şeyda (şِیدا) sözü fars mənşəlidir və əslində "şair" mənasını daşıyır. Lakin zaman keçdikcə mənası genişlənərək, əsasən "aşiq", "dəlicəsinə vurğun", "eşq divanəsi", "məftun" kimi ifadələrlə ifadə olunan duyğuları bildirməyə başlamışdır. Bu genişlənmənin səbəbi, şairlərin əsərlərində eşq mövzusunun önəmli yer tutması və şairlərin tez-tez aşiq obrazında təsvir olunması ilə əlaqədardır. Beləliklə, "şeyda" sözü həm ədəbi, həm də ümumi mənada istifadə edilə bilir.

Sözün "şair" mənası günümüzdə nadir hallarda işlənsə də, ədəbiyyat tarixini araşdıranlar üçün bu mənanın da bilinməsi önəmlidir. "Şeyda" sözü əsasən bir insanın dərin və dəlicəsinə bir şeyə, xüsusən də sevdiyi insana olan vurğunluğunu ifadə etmək üçün işlənir. Bu vurğunluq həm də ehtiraslı, nəzarətsiz bir həvəsə işarə edə bilər. Misal üçün, "şeyda aşiq", "şeyda bülbül" kimi ifadələr bu mənanı dəqiq şəkildə əks etdirir.

"Şeyda bülbül" tərkibi, bülbülün gülə olan dərin məhəbbətini və bu məhəbbətin bülbülü necə dəlicəsinə əsir aldığını simvolik olaraq göstərir. Bu tərkib, "şeyda" sözünün ifadə etdiyi ehtiraslı və dəlicəsinə vurğunluğun poetik bir təsvirini verir. "Şeyda" sözü, həmçinin məcazi mənada, bir şeyə, bir fikrə, bir ideyaya olan hədsiz bağlılığı da ifadə edə bilər. Məsələn, "şeyda bir ideyanın ardınca qaçan alim" ifadəsində "şeyda" sözü həmin bağlılığın intensivliyini vurğulayır.

Qısacası, "şeyda" sözü fars dilindən gələn zəngin bir söz olub, əsasən aşiqlik, ehtiras və dəlicəsinə vurğunluq mənasında istifadə olunur, lakin tarixi mənası olan "şair" və məcazi istifadə imkanları da nəzərə alınmalıdır. Ədəbiyyatda müxtəlif kontekstlərdə işlənərək dərin emosional rənglər əlavə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz