izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "şəkilcə" sözü əsasən "formaca, forma cəhətdən" mənasında izah olunur. Lakin bu izah kifayət qədər geniş və dəqiq deyildir. "Şəkilcə" sözü, daha dəqiq desək, bir şeyin zahiri görünüşünə, xarici formasına, quruluşuna və xüsusiyyətlərinin səthdə görünən tərəfinə aiddir. Bu, sadəcə formal oxşarlığı deyil, həm də ölçü, rəng, tekstura və digər hiss olunan xüsusiyyətləri əhatə edə bilər. Beləliklə, "şəkilcə oxşar" ifadəsi iki obyektin həm forma, həm də görünüş baxımından oxşarlığını bildirir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "şəkil" kökü "görünüş", "obraz", "forma" mənalarını ifadə edir və "-cə" şəkilçisi isə "cəhətdən", "baxımından" mənasını əlavə edir. Beləliklə, "şəkilcə" sözü "görünüş baxımından", "forma cəhətdən" kimi ifadələrin daha qısa və dəqiq bir təsviridir.

Nizami Gəncəvinin misalında istifadə olunan "şəkilcə qarğa" ifadəsi, tovuz quşunun bədənin istiliyi ilə böyüyən qarğanın cücəsinin zahiri görünüşünün qarğanın cücəsinə oxşar olduğunu bildirir. Yəni, onun quruluşu, rəngi, ölçüsü və ümumi görünüşü qarğanın cücəsinə bənzəyir, ancaq genetik olaraq qarğa deyildir. Bu, yalnız xarici görünüşə aid bir oxşarlıqdır, daxili quruluş və genetik tərkibi fərqli ola bilər.

Digər nümunələr: "Şəkilcə bu ev köhnə evə bənzəyir, amma daxildən tamamilə yenilənib." bu cümlədə evlərin yalnız xarici görünüşlərinin oxşarlığı vurğulanır. "Şəkilcə ikiz qardaşlar çox oxşardılar." bu cümlədə isə fiziki görünüşün oxşarlığı önə çəkilir. Beləliklə, "şəkilcə" sözünün istifadəsi həmişə yalnız zahiri, xarici oxşarlıqları ifadə edir və daxili xüsusiyyətləri əhatə etmir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz