izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şən-şərafət (is.) sözü Azərbaycan dilində hörmət, etibar, sayğı, şərəf və heysiyyəti ifadə edən bir termindir. Lüğətlərdəki qısa izahı, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Daha geniş izah verərək, sözün semantik spektrini daha aydın şəkildə ortaya qoya bilərik.

Etimoloji baxımdan, "şən" sözü əyləncəli, xoş, ruhlandırıcı mənalarını ifadə edən köhnə türk sözüdür. "Şərafət" isə ərəb mənşəli olup, "şərəf, heysiyyət, nüfuz, izzət" mənalarına malikdir. Bu iki sözün birləşməsi olan "şən-şərafət" isə yalnız "şənlik, əyləncə" mənasını deyil, həm də bu əyləncənin, xoş günlərin hörmət, şərəf və izzət içində, yüksək bir mənəviyyat səviyyəsində yaşanmasını ifadə edir.

Beləliklə, "şən-şərafət" sözü, sadəcə "hörmətli" və ya "şərəfli" sözlərinin sinonimi deyil. O, həm maddi, həm də mənəvi cəhətdən varlı, xoşbəxt, rahat və əziz bir həyatı, həyatın yüksək keyfiyyətini ifadə edir. Məsələn, "Ağcanın uşaqlıq günləri beləcə şən-şərafətlə, əzizlik, bəxtiyarlıqla keçdi" cümləsində, Ağcanın uşaqlıq dövrünün həm əyləncəli və xoş, həm də hörmət, əzizlik və xoşbəxtlik içində keçdiyini vurğulayır.

Sözün müxtəlif cümlələrdə işlənməsi onun məna çalarlarını daha aydın göstərir:

  • "O, şən-şərafətlə qarşılandı." - Bu cümlədə yüksək hörmət və sayğı ilə qarşılanma ifadə olunur.
  • "Şən-şərafətli bir həyat sürdü." - Bu cümlədə şərəfli, xoşbəxt və əziz bir həyat tərzi ifadə olunur.
  • "Şən-şərafətli bir ailənin övladı idi." - Bu cümlədə hörmətli, nüfuzlu və xoşbəxt bir ailədə böyümə ifadə olunur.

Qısaca desək, "şən-şərafət" sözü, zəngin bir məna yükü daşıyan, anlam çalarları ilə fərqlənən, təkcə lüğətlərdəki qısa izahdan daha geniş bir məna spektrinə sahib olan bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz