Şir (fars. شیر, şir) - Pişikkimilər (Felidae) fəsiləsinin, Panthera cinsinə aid olan iri cüssəli, ət yeyən (yırtıcı) məməli heyvandır. Qısa, sarımtıl rəngdə, qırmızımtıl-qəhvəyi çalarlara malik, sıx tükləri ilə xarakterizə olunur. Əsasən savannalarda, otlaq ərazilərdə və meşəliklərdə yaşayır. Bədəni möhkəm, əzələlidir, güclü pəncələri və iti dişləri vardır. Aslanla müqayisədə daha kiçik olsa da, özündən xeyli böyük heyvanları da ovlaya bilir. “Şir” sözü fars dilindən keçmişdir və bir çox Türk dillərində də eyni və ya oxşar formadadır.
Lüğətlərdə verilən “aslan” ilə sinonimliyinin tam olması doğru deyil. Hər iki söz də pişikkimilər fəsiləsinə aid böyük pişikləri ifadə etsə də, bioloji baxımdan fərqli növləri təmsil edirlər. Aslan (Panthera leo) Afrika qitəsində yaşayan və qürrə ilə tanınan bir növdür, halbuki şir daha geniş əraziləri əhatə edir və bəzi alt növlərə bölünür. “Aslan” sözü daha çox sosial quruluşu ilə seçilən, sürülər halında yaşayan növü ifadə edərkən, “şir” sözü daha ümumi olaraq bu cinsə aid iri pişikləri ifadə edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Meşədə şirin qəddarcasına ovladığını gördük.
- Nağıllarda şir, qüdrət və cəsarətin simvolu kimi təsvir olunur.
- Şirin gurultulu səsi bütün ətrafa yayıldı.
- O, şir kimi cəsur idi.
- Qədim rəsmlərdə şirlər tez-tez qüdrətli padşahların yanında təsvir olunmuşdur.
Beləliklə, “şir” sözünün mənası yalnız “iri gövdəli məməli yırtıcı heyvan” kimi deyil, həm də onun xarakterik xüsusiyyətləri, yaşayış yeri və mədəniyyətdəki yeri nəzərə alınmaqla daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilməlidir.