izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şortuluq sözü Azərbaycan dilinin danışıq dilində geniş yayılmış, lakin rəsmi və ədəbi mətnlərdə istifadəsi məsləhət görülməyən bir sözdür. Vulqar (kobud, qeyri-ədəbi) bir ifadə olaraq, əxlaqsızlığı, pozğunluğu, həyasızlığı və utanmazlığı ifadə edir. Lüğətlərdəki "ifrat dərəcədə həyasızlıq, utanmazlıq, abırsızlıq" tərifi sözün əsas mənasını əks etdirir, lakin onun kontekstdən asılı olaraq daha geniş mənalarda da işlənə biləcəyini qeyd etmək vacibdir.

Şortuluğun mənası sadəcə "əxlaqsızlıq"la məhdudlaşmır. O, həmçinin davranışlarda və münasibətlərdə həddini aşan, qəbul edilmiş norma və əxlaq prinsiplərinə tamamilə zidd olan hərəkətləri ifadə edə bilər. Məsələn, şəxsi münasibətlərdəki həyasızlıq, ictimai yerlərdə qəbuledilməz davranışlar, açıq-aşkar qeyri-əxlaqi hərəkətlər şortuluq kimi qiymətləndirilə bilər. Sözün anlamı daha çox fərdin cəmiyyətə qarşı münasibətindəki pozğunluğu, qəbul edilmiş etik normalardan kənara çıxmasını ifadə edir.

Etimoloji baxımdan, "şortuluq" sözünün mənşəyi dəqiq müəyyən edilməsə də, "şort" sözü ilə əlaqələndirilə bilər. "Şort" sözü qısa paltar deməkdir və bu kontekstdə "şortuluq" sözünün, qısa paltar geyinməklə bağlı olmasa da, qısa, səthi, həddini aşan davranışlarla əlaqələndirilməsi ehtimalı yüksəkdir. Belə ki, həddini aşan, açıq-aşkar davranışlar "qısa" və "səthi" kimi qəbul edilərək "şortuluq"la ifadə olunur. Bu, sözün məcazlı mənasının inkişafını göstərir.

Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:

  • Onun şortuluq hərəkətləri hamını hiddətləndirdi.
  • Bu davranış şortuluqdan başqa bir şey deyil.
  • Şortuluq həyat tərzi ilə yaşamaq olmaz.
Yuxarıdakı nümunələrdə göründüyü kimi, "şortuluq" sözü əxlaqsızlığı ifadə edən hərəkətlərə, davranışlara və həyat tərzlərinə işarə edir. Yenə də vurğulamaq lazımdır ki, bu söz vulqar bir sözdür və rəsmi yazılı və şifahi nitqdə istifadə edilməməlidir.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz