Şpion sözü alman dilindən (Spion) gəlmişdir və əsas mənası "casus" deməkdir. Lüğətlərdə verilən sadə "casus" tərifi sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Şpion, gizli şəkildə düşmən, rəqib və ya hədəf kimi qəbul edilən tərəfin məlumatlarını əldə edib, öz tərəfinə ötürən şəxsdir. Bu məlumatlar hərbi, siyasi, iqtisadi, texnoloji və ya digər həssas sahələrə aid ola bilər.
Şpionun fəaliyyəti xüsusi bacarıq və hazırlıq tələb edir. Onlar gizlilik, müşahidə, informasiya toplama, təhlil və kommunikasiya sahələrində ixtisaslaşmış olurlar. Fəaliyyət metodları gizli görüşlər, kəşfiyyat, təxribat, aldatma və s. ola bilər. Şpionun fəaliyyətinin qanunsuzluğu və ciddi nəticələri, onu yüksək riskli bir peşə halına gətirir.
Verilən nümunə cümləsində ("Bu nə sözdür, biz məgər şpionuq? Ə.Haqverdiyev. Darülfünun binası ətrafında atlı və piyada polis nəfərləri qoyulmuşdu") şpion sözü söhbət zamanı qeyri-adi bir söz kimi qəbul edilir və təəccüb ifadə edir. Sözün kontekstində Darülfünun binası ətrafında gücləndirilmiş təhlükəsizlik tədbirləri şübhə və gizli fəaliyyətlərin mümkünlüyünü nəzərdə tutur. Bu, şpion sözünün sərt və ciddi mənasının əksinə, bir az da ironik istifadəsinə nümunədir.
Başqa cümlə nümunələri:
- Düşmən ölkənin şpionları hərbi bazanın planlarını oğurlamağa çalışırdılar.
- O, uzun illər boyu xarici bir ölkə üçün şpionluq etmişdir.
- Filmdə şpionun macəraları maraqla izlənilirdi.
- Onun şübhəli davranışı onu şpion kimi təqdim edirdi.
Göründüyü kimi, "şpion" sözü müxtəlif kontekstlərdə, həm ciddi, həm də obrazlı mənada işlənə bilər. Mənası həmişə casusluqla bağlı olsa da, istifadə forması və kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar əldə edir.