Talamaq (f.) — Qarət etmək, yağmalamaq, əmlakı zorla ələ keçirmək, qənimət almaq, soyğunçuluq etmək deməkdir. Bu söz, əsasən, qüvvə və zor tətbiq edilərək, başqasının malına, mülkünə qanunsuz olaraq yiyələnmə əməlini ifadə edir. Talamaq hərəkəti təkcə maddi varlıqları deyil, həm də mədəni irsinə, tarixi əhəmiyyətli əşyalara, sənət əsərlərinə ziyan vurmaq kimi geniş məna daşıya bilər.
Sözün kökü qədim türk dillərindəki "tal" və ya "talan" sözləri ilə əlaqələndirilə bilər. Bu köklər, qənimət, ələ keçirilmiş əmlak, soyğunçuluq nəticəsində əldə edilən mal-mülk mənalarını daşıyır. "Talamaq" sözünün mənası, həmçinin, "tala" (qənimət, talan edilən əşyalar) və "talan etmək" ifadələrinin köməyi ilə daha aydın şəkildə dərk edilə bilər.
Fərqli cümlələrdə "talamaq" sözünün işlənməsi nümunələri:
- Qəddar düşmən ordusu kəndi taladı, bütün evləri yandırdı. (Burada “talamaq” sözü geniş mənada, bütün kəndə edilən zərəri əks etdirir.)
- Qarətçilər mağazanı talayıb, bütün malları aparıblar. (Bu cümlədə konkret bir yerin talan edilməsi göstərilir.)
- Tarixi abidələri talamaq qanunsuzdur. (Bu cümlədə isə “talamaq” sözü mədəni irsə vurulan ziyana diqqət çəkir.)
- Oradan töküldülər bazara, tamam dükanları və karvansaraları taladılar. (Verilən nümunədə olduğu kimi, bu söz kütləvi xarakterli qarəti, geniş miqyaslı soyğunçuluğu ifadə edir.)
Yekun olaraq, "talamaq" sözü, zor tətbiq edilməklə başqasının əmlakına, mülkünə qanunsuz yiyələnmə, soyğunçuluq, yağma, qarət etmək kimi mənaları əhatə edən, həm konkret, həm də geniş mənalarda işlənə bilən bir sözdür.