Tanınmaq felinin mənası "tanımaq" felindən törəmiş məchul fe'ldir. Bu, əsasən bir obyektin və ya şəxsin başqaları tərəfindən bilinməsi, qəbul olunması və ya qeyd edilməsi mənasını verir. Fəal fe'l olan "tanımaq" bir şeyin və ya birinin kimliyini, xüsusiyyətlərini bilmək, ayırd etmək deməkdir. "Tanınmaq" isə bu prosesin passiv tərəfini, yəni tanınma hərəkətinin obyekt üzərində baş verməsini ifadə edir.
Misal olaraq, Xaqaninin misrasında "Şərqə tanınmazdı sevimli Şirvan" ifadəsi Şirvanın Şərq dünyasında məşhur olmaması, tanınmaması mənasını verir. Burada "tanınmaq" "məşhur olmaq", "bilinmək", "qəbul olunmaq" kimi mənalarda işlənmişdir. Bu, "tanınmaq" felinin kontekstə bağlı olaraq bir neçə nüansa malik olduğunu göstərir.
"Tanınmaq" feli müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər:
- Bilinmək, məşhur olmaq: "Onun əsərləri dünyada geniş tanındı." (Burada tanınmaq, əsərlərin məşhurluğunu ifadə edir.)
- Ayırd edilmək: "Qaranlıqda səsin tanımaq çətin idi." (Bu halda tanınmaq, səsin fərqləndirilməsi mənasındadır.)
- Qəbul edilmək: "Onun rəhbərliyi təşkilatda tanınmadı." (Burada tanınmaq, rəhbərliyin qəbul olunmaması mənasını daşıyır.)
- Qeyd olunmaq: "Onun xidmətləri dövlət tərəfindən tanındı." (Tanınmaq, burada xidmətlərin qeyd olunmasını bildirir.)
Beləliklə, "tanınmaq" felinin mənası yalnız "tanımaq" felindən törəmək deyil, həm də kontekstə, yəni cümlənin məzmununa görə dəyişir. Dilçilik baxımından, "tanınmaq" felinin həm passiv, həm də refleksiv (özünü tanımaq) mənalarda işlənə biləcəyini də qeyd etmək lazımdır. Məsələn, "O özünü yaxşı tanıdı" cümləsində "tanınmaq" özünü tanıma mənasını verir.