Təəssürat (ər. təəssür sözünün cəmi) - Xarici aləmdən gələn məlumatların insan şüurunda yaratdığı, hiss, duyğu və düşüncələrdən ibarət qavrayış təcrübəsi. Bu, sadəcə bir “iz”dən daha çoxdur; həm də duyğusal, idraki və bəzən fizioloji reaksiyaların kompleksidir. Təəssürat, qavrayış orqanlarının (göz, qulaq, dəri, dil, burun) aləmdən qəbul etdiyi siqnalların beyində emal olunması və şəxsi təcrübə ilə birləşdirilməsinin nəticəsidir. Beləliklə, təəssüratlar subyektivdir; eyni hadisə fərqli insanlarda fərqli təəssüratlar yarada bilər.
Təəssürat sözünün kökü olan “təəssür” felinin mənası “təsir etmək”, “əks etdirmək” deməkdir. Bu səbəbdən, təəssüratlar, əşya və hadisələrin insanın zehinində yaratdığı əks, təsir və ya iz kimi də təsvir edilə bilər. Lakin bu iz, sadə bir təsvirdən çoxdur. O, duyğuların, fikirlərin, xatirələrin, hətta bədənin fiziki reaksiyalarının (məsələn, ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əzələlərin gərginləşməsi) qarışığıdır.
Təəssüratlar müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda istifadə oluna bilər:
- Sənət əsərlərinə münasibət: “Rəssamın əsəri məndə dərin təəssürat yaratdı.” (Burada təəssürat, əsərin insanın zehinində və duyğularında yaratdığı güclü təsir deməkdir.)
- Hadisələrin qavranılması: “Hadisənin ilk təəssüratı çox xoşagəlməz idi.” (Burada ilkin, qısa müddətli qavrayış nəzərdə tutulur.)
- Ümumi təsir: “Onun haqqında ümumi təəssüratım müsbətdir.” (Burada bir insan, yer və ya hadisə haqqında formalaşmış ümumi fikri ifadə edir.)
Qısaca, “təəssürat” sözü, xarici aləmin insan şüurunda yaratdığı kompleks və çoxcəhətli təcrübəni ifadə edir. Bu, sadə bir iz deyil, həm idraki, həm də duyğusal bir təsirdir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda istifadə oluna bilər.