Təlaş [ər.] is. 1. Həyəcan, iztirab, narahatlıq və qorxu hisslərinin müşayiət etdiyi, hərəkətlərin qeyri-iradi sürətlənməsi ilə səciyyələnən vəziyyət. Bu vəziyyətdə olan şəxs ətrafdakı hadisələrə adekvat reaksiya verməkdə çətinlik çəkir, hərəkətləri qarışıq, əlaqəsiz və qeyri-effektiv olur. Təlaş, əsasən, gözlənilməz, təhlükəli və ya stressli situasiyalarda ortaya çıxır. Mənfi emosiyaların intensivliyi və fiziki təzahürləri (ürək döyüntüsü, əllərin titrəməsi, nəfəs darlığı və s.) ilə müşayiət oluna bilir.
2. Təlaş, həmçinin, əsasən, hərəkətlərin tələsik, qeyri-dəqiq, səliqəsiz və planlaşdırılmamış olması ilə xarakterizə olunan bir vəziyyəti də ifadə edə bilər. Bu mənada, təlaş, həyəcanın özü deyil, onun nəticəsidir. Məsələn, "imtahanda təlaşa düşdü" deyərkən, imtahanın özü ilə bağlı narahatlıq deyil, imtahanın cavablandırılması zamanı qarışıqlıq və səhv hərəkətlər nəzərdə tutulur. Belə hallarda təlaş, işin vaxtında və keyfiyyətlə görülməsinə mane olur.
Etimalogiyası: Sözün etimologiyası ərəb dilinə dayanır. Ərəb dilindəki kök sözün dəqiq mənası və törəmə yolları araşdırılmalı olsa da, ümumi məna baxımından "təlaş" sözü, qəflətən baş verən bir hadisə qarşısında həyəcanlanma və çaşqınlıq vəziyyətini ifadə edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Yanğına tutuşan evdən qaçan insanlar böyük təlaş içində idilər.
- İmtahandan əvvəl təlaşa düşməmək üçün yaxşı hazırlaşmaq lazımdır.
- Qəza yerindəki təlaş hər kəsi sarsıtmışdı.
- Səhnədəki təlaş tamaşaçıları narahat etdi.
- Əhəmiyyətli işləri təlaşsız yerinə yetirməyi bacarmalısınız.