Tələm-tələsik zərfi Azərbaycan dilində tezlik, sürətlilik, qeyri-planlılıq və ya qeyri-dəqiqlik mənasını ifadə edir. Morfoloji cəhətdən "tələm" sözünün təkrarından əmələ gəlmiş bir birləşmədir. "Tələm" sözünün özü türk dillərindən gələrək "tələsərək, tələsə-tələsə" mənasını verir. Beləliklə, "tələm-tələsik" ifadəsi hərəkətin və ya əməlin sürətlə, düşünülmədən, ehtimal ki, səhv ehtimalı ilə aparıldığını bildirir.
Lüğətlərdəki "tez, tələsik; tələsə-tələsə, əlüstü" kimi izahı "tələm-tələsik"in mənasını tam əhatə etmir. Çünki "tez" və "tələsik" sadəcə sürəti ifadə edir, "tələm-tələsik" isə bundan əlavə bir qeyri-dəqiqlik, səliqəsizlik və ya qeyri-planlılıq mənası da verir. "Əlüstü" isə daha çox işin hazırda, əlaltı vasitələrlə görülməsini vurğulayır, "tələm-tələsik"də isə əsas vurğu sürət və ehtimal olunan səliqəsizliyədir.
Misal cümlələrdə istifadəsinə baxaq:
"Mehman birtəhərlə tələm-tələsik aradan çıxdı." - Bu cümlədə "tələm-tələsik" mehmanın getməsinin tələsik və ehtimal ki, utanc içində, və ya gizlincə olduğunu bildirir. Sadəcə sürətli getdiyini deyil, getməsinin səbəbindən də xəbər verir.
"Qadınlar tələm-tələsik tabağı, süfrəni, təndiri örtdü." - Bu cümlədə isə "tələm-tələsik" qadınların işlərinin sürətlə və ehtimal ki, qeyri-səliqəli şəkildə, düzgüncə yığışdırılmadan yerinə yetirildiyini göstərir. Sadəcə sürətlə örtmək deyil, həm də bu işin bir az qarışıq və ya natamam olduğuna işarə edir.
Yekun olaraq, "tələm-tələsik" zərfi həm sürəti, həm də bu sürətin yaratdığı qeyri-dəqiqlik, səliqəsizlik və ya qeyri-planlılığı ifadə edən, semantik yükü daha geniş olan bir söz birləşməsidir.