Təmənna (ər. تمنّى - tamənna) sözü ərəb mənşəlidir və istək, arzu, dilək, xahiş mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə verilən tərif kifayət qədər ümumi olsa da, təmənna sözünün daha dəqiq və geniş mənasını anlamaq üçün onun kontekstdən asılı olaraq nüanslarını nəzərə almaq lazımdır.
Təmənna sadəcə bir istək deyil, daha çox içdən gələn, dərin və səmimi bir arzu, həsrət və ya diləkdən bəhs edir. Bu arzu çox zaman əldə edilməsi çətin olan, hətta ümidsiz görünən bir şeyi əhatə edə bilər. "Dilək" və "xahiş" sözləri ilə müqayisədə təmənna daha çox duyğu yüklüdür, daha çox ümid və həsrət ifadə edir. Xahiş açıq şəkildə ifadə edilən bir istəkdir, dilək isə daha çox ümumi bir arzudur, təmənna isə bu ikisinin arasında daha səmimi, daha duyğulu bir yer tutur.
Misal üçün, "Təmənnam odur ki, vətənə qayıdaq" cümləsindəki təmənna sadə bir istəkdən daha artıqdır; bu, dərin bir həsrət, vətənə qovuşmaq ümidi və onunla bağlı duyğuların ifadəsidir. "Onun təmənnaları həddən artıq idi" cümləsində isə təmənnaların miqdarı və həddindən artıq olması vurğulanır, bu da istəklərin böyüklüyünü və əldə edilməsinin çətinliyini göstərir.
Ədəbiyyatda təmənna sözü tez-tez lirik, duyğusal ifadələrdə işlədilir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq "arzulu gözləmə", "sızlayan istək", "dərin həsrət" kimi ifadələrlə də əvəz oluna bilər. Beləliklə, təmənna, sadə istək və ya xahişdən fərqli olaraq, daha çox emosional ağırlıq daşıyır və ədəbi dil üçün daha uyğundur.
Ümumiyyətlə, təmənna sözünün mənasını tam və dəqiq anlamaq üçün həmin sözün işləndiyi kontekstə diqqət yetirmək vacibdir. Yalnız belə bir yanaşma təmənna sözünün ifadə etdiyi incə nüansları dərk etməyə imkan verir.