Təmizqəlbli sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir söz olub, "təmiz ürəkli" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdəki "bax təmizürəkli" ifadəsi isə sinonim kimi göstərilir, yəni hər iki söz eyni mənanı ifadə edir, lakin müxtəlif kontekstlərdə birinin digərinə üstünlük verilə bilər.
Daha dəqiq olaraq, təmizqəlbli, bir insanın iç dünyasının, niyyətlərinin və hərəkətlərinin riyakarlıqdan, xəyanətdən, paxıllıqdan və digər mənfi hisslərdən uzaq olmasını, səmimiyyət və dürüstlük üzərində qurulmasını bildirir. Bu, sadəcə olaraq yalan danışmamaq deyil, həm də düşüncə və əməllərdə saf, pak niyyətlərin hakim olmasını nəzərdə tutur.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "təmiz" sözünün "pak, ləkəsiz, günahsız" mənasını, "qəlb" sözünün isə "ürək, daxili aləm" mənasını daşıdığını görərik. Beləliklə, təmizqəlbli sözü, "pak ürək sahibi olmaq", "ürəyi təmiz olmaq" kimi mənaları özündə birləşdirir.
Cümlə içində istifadəsinə nümunələr:
- O, təmizqəlbli bir insan idi, hər kəsə kömək etməyə çalışırdı.
- Uşağın təmizqəlbli gözləri hər kəsi valeh edirdi.
- Onun təmizqəlbliyi və səmimiyyəti hamını heyran qoymuşdu.
- Təmizqəlbli insanlar həmişə hörmətə layiqdirlər.
Göründüyü kimi, təmizqəlbli sözü, həm müsbət xarakter əlaməti olaraq, həm də müsbət keyfiyyəti ifadə etmək üçün işlədilə bilər. Kontekstdən asılı olaraq, bu söz "saflıq", "paklıq", "samiyyət", "dürüstlük" kimi sinonimlərlə əvəz edilə bilər, ancaq bu sözlərin hər biri təmizqəlbli sözünün əhatə etdiyi bütün mənaları tam olaraq əks etdirmir.