izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tən (ərəbcə tən - bərabər, eyni mənasında) sifət və zərf kimi işlənən bir sözdür. Əsas mənası ölçü, boy, miqdar, keyfiyyət və sair cəhətlərdən başqa bir şeylə bərabər, eyni, müqayisədə fərqsiz olmaqdır. Bu mənada "tən" sözü kəmiyyət və keyfiyyət bərabərliyini ifadə edir. Yəni, iki və ya daha çox şey arasında heç bir fərq olmadığını, onların bir-birinə tam uyğun gəldiyini bildirir.

Misal üçün, "Dost dost ilə tən gərək" deyimi dostlar arasında bərabərlik, eynilik və qarşılıqlı hörmətin olmasını vurğulayır. Burada "tən" sözü həm kəmiyyət (məsələn, hədiyyə, kömək, səy kimi) həm də keyfiyyət (məsələn, sədaqət, hörmət, ədalət kimi) baxımından bərabərliyi bildirir. Yəni dostlar bir-birinə qarşı eyni münasibət, eyni səviyyədə dəstək və hörmət göstərməlidirlər.

"Tən olmasa, gen gərək" deyimi isə tam bərabərliyin mümkün olmadığı, lakin fərqlərin də çox böyük olmaması gərəkliyini bildirir. Burada "tən" bərabərlik idealı olaraq qəbul edilir, əgər tam bərabərlik mümkün deyilsə, o zaman fərq minimum səviyyədə olmalıdır. "Gen" sözü burada "geniş", "fərqli" mənasında işlənmir, əksinə, "az fərqli", "qədər" mənasında işlənir. Burada bir növ təsəlliverici və mülayimləşdirici məna ifadə olunur.

Ümumiyyətlə, "tən" sözü müqayisədə bərabərlik, eynilik və uyğunluğu ifadə edən çox yönlü bir sözdür. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq bir qədər dəyişə bilsə də, əsas mənası hər zaman bərabərlik və eynilik üzərində qurulur. Sözün məcazi mənalarda işlənməsi də mümkündür, lakin bu mənalar da əsas mənanın uzantısı kimi qəbul edilə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz