izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tənbeh (ər. تنبيه - tənbih) sözü əsas etibarilə məzəmmət, danlama, qınama və ya hər hansı bir səhv və ya pis əməlin nəticəsi olaraq verilən rədd reaksiyasını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "məzəmmət, danlama, danlaq" kimi təqdim olunsa da, mənası kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilər. Tənbeh sadəcə sözlə ifadə oluna bildiyi kimi, hərəkətlərlə, cəza ilə də ifadə oluna bilər.

Məsələn, uşağın pis əməli üçün valideynin ona verdiyi ağır sözlər, müəllimin şagirdin səhvini göstərərək etdiyi irad, və ya rəhbərin işçinin səhlənkarlığı üçün etdiyi tənqid hamısı tənbeh nümunəsidir. Bu nümunələrdə tənbeh, səhv davranışın qarşısını almaq, səhv edənə səhvini göstərmək, əxlaqi və ya davranış normalarının pozulmasına görə məsuliyyət hissini aşılamaq məqsədini daşıyır.

Tənbeh həm də xəbərdarlıq mənasında işlənə bilər. Məsələn, "Yağışa tənbeh verildi" ifadəsi yaxın zamanlarda yağış yağacağı barədə xəbərdarlıq kimi başa düşülür. Bu mənada tənbeh, gələcəkdə baş verə biləcək bir hadisəyə dair işarə, əlamət, xəbərvermə funksiyası daşıyır.

Verilən misalda, "Pərşan pis bir tənbeh eşidəcəyi duyğusu ilə anasının qoluna qısıldı" cümləsində tənbeh sözü məhz qorxu və narahatlıq doğuran bir məzəmmət, danlama mənasında işlənir. Pərşanın hiss etdiyi qorxu, alacağı tənbehin mənfi nəticələrindən qaynaqlanır.

Qısaca, tənbeh sözünün semantik sahəsi genişdir və kontekstdən asılı olaraq məzəmmət, danlama, qınama, xəbərdarlıq və ya hətta təlimat kimi müxtəlif mənalarda işlənə bilər. Əsas məqsəd isə hər hansı bir davranışın düzəldilməsi, qarşısının alınması və ya gələcək hadisələrə dair məlumat verilməsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz