Tənləşmə: "Tənləşmək" fellərindən törəmə isimdir. Əsas mənası, fiziki və ya mənəvi olaraq daralma, sıxılma, əzilmə vəziyyətini ifadə edir. Bu daralma istənilən səbəbdən – fiziki təzyiq, əzələ spazmı, qorxu, narahatlıq və ya digər emosional vəziyyətlərdən yaranabilir. Tənləşmə, insan bədəninin müəyyən bir hissəsində və ya bütövlükdə baş verə bilər.
Etimalogiyası: Sözün kökü "tən" şəkilçisindən əmələ gəlmişdir. "Tən" sözü "bədən", "cisim", "varlıq" mənalarını daşıyır. "-ləşmə" isə proses, vəziyyət bildirən şəkilçidir. Beləliklə, "tənləşmə" sözü əslində "bədənin müəyyən bir vəziyyətə düşməsi", "bədənin daralması" kimi bir məna daşıyır.
İstifadə nümunələri:
1. Fiziki tənləşmə: "Uzun müddət əyilmiş vəziyyətdə qaldığı üçün belində şiddətli tənləşmə hiss edirdi." (Burada tənləşmə əzələlərin sıxılmasından yaranan fiziki bir vəziyyətdir.)
2. Mənəvi tənləşmə: "Qəfil baş verən hadisədən qorxu onu bütövlükdə bir tənləşməyə salmışdı." (Bu nümunədə tənləşmə, qorxu və narahatlıqdan yaranan mənəvi bir vəziyyəti ifadə edir.)
3. Metaforik istifadə: "İqtisadi çətinliklər ölkənin iqtisadiyyatında ciddi bir tənləşməyə səbəb olmuşdu." (Burada tənləşmə metaforik olaraq iqtisadiyyatın daralması, sıxılmasını ifadə edir.)
Fərqləndirmə: Tənləşmə sözü "sıxılma", "daralma", "əzilmə" kimi sözlərlə sinonim kimi istifadə oluna bilsə də, bu sözlərdən fərqli olaraq daha çox insan bədəninin vəziyyətini ifadə edir. Əgər bir obyektin sıxılması nəzərdə tutulursa, "sıxılma", "daralma" kimi sözlər daha uyğun olardı.