izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Təntik sifəti, əsasən şifahi nitqdə işlənən bir sözdür və iki əsas mənaya malikdir:

1. Sadəlövh, sadədil: Bu mənada "təntik" sözü insanın təcrübəsizliyini, dünyagörməməliyini, həmçinin aldadılmağa meylliliyi bildirir. "Təntik qoca" ifadəsi yaşlı olmasına baxmayaraq, hələ də təcrübəsiz və asanlıqla aldadıla bilən bir şəxsi təsvir edir. Bu məna, sözün kökünün sadəlik, təmizlik kimi anlayışlarla əlaqəli olduğunu göstərir. Daha geniş mənada, təntik insan həyatın çətinliklərini, mürəkkəbliyini anlamayan, hər şeyə sadəlövh yanaşan kimsədir. Məsələn: "O, çox təntik idi, hər kəsin sözünə inanırdı."

2. Ağzı söz tutmayan, sözləri aydın deyə bilməyən: Bu mənada "təntik" sözü nitqin aydın olmamasını, səlis danışmaq qabiliyyətinin zəifliyini ifadə edir. Sözləri dolğun, dəqiq ifadə edə bilməmə, keikənmə, dolaşma kimi xüsusiyyətləri əks etdirir. Bu məna daha çox nitqin ifadə tərzinə aiddir. Məsələn: "O, təntik danışırdı, sözləri bir-birinə qarışırdı." və ya "Təntik danışığı ilə öz fikrini çatdıra bilmirdi."

Hər iki mənada da "təntik" sözü mənfi konnotasiya daşıyır və bəzi hallarda "axmaq", "cahil" kimi sözlərlə sinonim kimi işlənə bilər, lakin bu sinonimlər daha sərt və kobuddur. "Təntik" sözü isə daha yumşaq və ədəbi üsluba uyğun bir ifadədir. Sözün etimologiyası aydınlaşdırılmasa da, türk dilləri ailəsindən gələn bir söz olduğu ehtimal olunur və kökünün sadəlik, aydınlıq ilə bağlı olması güman edilir. Ancaq nitqin aydın olmaması mənası bu sadəlik mənasından bir az fərqlidir və ehtimal ki, tənlik, tərəddüd kimi mənalarla da əlaqəli ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz