Təptəzə: Sifət. "Təptəzə" sözü "tamamilə yeni", "heç istifadə olunmamış", "qəlizə" mənalarını ifadə edir. Leksik mənası "yeni çıxmış", "yenicə hazırlanmış", "yenicə alınmış" kimi ifadələrlə də əhatə oluna bilər. Sözün əsasını təşkil edən "təzə" sözü ilə "təp-" morfeminin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "Təp-" morfeminin artırma funksiyası vardır, "təzə" sözünün mənasını gücləndirir, "çox təzə", "həddindən artıq təzə" mənasını ifadə edir. Beləliklə, "təptəzə" sözü sadəcə "təzə" mənasını deyil, həm də bu təzəliyin tam, toxunulmamış, qüsurlardan azad olmasını vurğulayır.
Sözün işlənməsinə dair nümunələr:
• Təptəzə köynək: Bu cümlədə "təptəzə" sözü köynəyin tamamilə yeni, geyinilməmiş olmasını ifadə edir.
• Təptəzə ev: Burada isə "təptəzə" ev tikintisinin yeni başa çatmış, yaşayış üçün tam hazır olmasını bildirir.
• Təptəzə, püstə rəngində “Pobeda” maşını asfalt yolla süzürdü: Bu nümunədə "təptəzə" sözü maşının yeni istehsal olunduğunu, heç sürməmiş, ideal vəziyyətdə olduğunu bildirir. Püstə rənginin əlavə edilməsi isə maşının estetik görünüşünü, yeni və cəlbedici olmasını daha da vurğulayır. "Süzürdü" fellərinin istifadəsi isə maşının hərəkətini, yeni və güclü olmasını göstərir.
Qeyd etmək lazımdır ki, "təptəzə" sözü daha çox konkret əşyalar üçün işlədilir, abstrakt anlayışlara nadir hallarda tətbiq olunur. Məsələn, "təptəzə ideya" ifadəsi dilçiliyə uyğun deyildir. Burada daha çox "yeni", "orijinal", "yenilikçi" kimi sinonimlərdən istifadə olunması daha məqsədəuyğundur.