Tosqun sözü Azərbaycan dilində dolğunluq, kök və şişmanlığı ifadə edən bir sifətdir. Lüğətlərdəki "dolğun, kök, şişman" tərifləri ümumi mənasını əks etdirir, lakin sözün kontekstdən asılı olaraq daha incə nüansları da vardır. "Tosqun" sadəcə fiziki görünüşü deyil, həm də bədənin qüvvətli, güclü və sağlam olmasını ifadə edə bilər. Bu mənada "tosqun kişi" ifadəsi sadəcə şişman bir kişini deyil, həm də fiziki cəhətdən güclü və sağlam bir kişini ifadə edə bilər.
Etimalogiyası haqqında dəqiq məlumat olmasa da, "tosqun" sözünün Türkiyə dilləri ailəsindən gəldiyi ehtimal olunur. Sözün kökünün, ehtimal ki, "tos" (dolu, qalın) felindən və ya bir sıra "tos-" ilə başlayan köklərlə bağlılığı ola bilər. Bu köklər həmçinin bədənin şişməsi, dolması, və ya dolğunluq ilə əlaqədar mənaları ifadə edir.
Sözün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Məsələn:
- "Tosqun əlləri ilə qapını açdı." - Bu cümlədə "tosqun" sözü əllərin dolğun, güclü və əzələli olduğunu ifadə edir.
- "Tosqun bir at." - Bu cümlədə isə "tosqun" sözü atın bədəninin qüvvətli və dolğun olduğunu bildirir.
- "Tosqun bir adam göründü uzaqdan." - Bu cümlədəki "tosqun" həm fiziki quruluşunu, həm də güclü görünüşünü vurğulayır. Bu, sadəcə şişmanlıqdan daha çox bir təəssürat yaradır.
Beləliklə, "tosqun" sözü sadəcə "dolğun, kök, şişman" mənalarından kənara çıxaraq, kontekstdən asılı olaraq dolğunluqla əlaqədar müsbət bir əlavə məna daşıyır; güc, qüvvət, sağlamlıq kimi. Bu mənada, "tosqun" sözü daha çox təsviri, rəngarəng bir ifadədir və sadəcə "şişman" sözü ilə tam sinonim deyildir.