izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tromb [yun. thrombos – laxta] termini tibbdə qan damarlarının içərisində əmələ gələn və qan axınının tam və ya qismən mane olmasına səbəb olan qan laxtasını ifadə edir. Bu laxtanın əmələ gəlməsi prosesi tromboz adlanır. Tromb əsasən fibrin, trombositlər və qırmızı qan hüceyrələrindən ibarətdir. Onun ölçüsü mikroskopik kiçiklikdən tutmuş, damarı tamamilə bağlayacaq qədər böyüklüyədək dəyişə bilir.

Trombun əmələ gəlməsi bir neçə amilin qarşılıqlı təsiri nəticəsində baş verir. Bu amillərə qan axınının yavaşlaması və ya durması (staz), damar divarının zədələnməsi (məsələn, ateroskleroz nəticəsində) və qan laxtalanmasının artması (hiperkoaqulyasiya) aiddir. Qeyd etmək lazımdır ki, trombun əmələ gəlməsi hər zaman patoloji proses deyildir. Bədəndə zədələnmiş damarın təmir edilməsi və qanaxmanın dayandırılması üçün qan laxtalanması mexanizminin fəaliyyəti həyati əhəmiyyət daşıyır. Lakin damar içərisində əmələ gələn və qan axınına mane olan tromblar ciddi sağlamlıq problemlərinə, hətta ölümlə nəticələnən ağır fəsadlara yol açır.

Tromblar müxtəlif qan damarlarında əmələ gələ bilər: ürək damarlarında (koronar arteriyalar), beyin damarlarında, ətraf damarlarında və s. Onların yerləşdiyi yerə görə trombun klinik təzahürləri də fərqlənə bilər. Məsələn, ürək damarlarında əmələ gələn tromb miokard infarktına, beyin damarlarında əmələ gələn tromb isə insult əmələ gətirə bilər. Trombun müalicəsi onun yerləşməsindən, ölçüsündən və səbəbindən asılı olaraq fərqlənə bilər və antikoaqulyantlar, trombolitiklər və digər dərmanlar istifadə edilə bilər.

Yunanca thrombos sözünün kökü olan "laxta" tərifi trombun mahiyyətini qısa və aydın şəkildə ifadə edir. Lakin tibbi kontekstdə bu termin daha geniş və spesifik məna daşıyır. Tromb sadəcə bir laxta deyil, qan hüceyrələri və fibrinin kompleks bir qarışığından əmələ gəlmiş, qan axınına mane olan bir strukturdur. Bu strukturun əmələ gəlmə mexanizmi və nəticələri ətraflı tibbi tədqiqatların predmetidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz